خبرگزاري فارس: ارزش افزوده بسيار زياد ، كيفيت بالا و سهولت خدمات رساني فراورده ها و خدمات اين فناوري ها در ابعاد غير نظامي و دفاعي و حضور محصولات مفيد اين فناوري ها در بازارهاي جهاني رقابت شديدي را در بين كشورهاي پيشرفته واجد اين فناوري ها و كشورهاي درحال توسعه كه اكثرا مصرف كننده محصولات اين فناوري ها كه به high tech معروف هستند ايجاد نموده است.
دانش وديعه اي‌ست الهي به انساني كه جانشين خداوند تبارك و تعالي در زمين است، علم عنصر اساسي تعالي انسان، پيشرفت، توسعه، رفاه و سعادتمندي بشر و در عين حال سبب قدرت و توليد سرمايه و تجارت است. آري در عصر علوم و فنون دانش مدار به سر مي بريم . دانش ثبت مي گردد و اختراعات به فروش مي رسند. عرصه ثبت كشفيات علمي به حوزه هاي علوم انساني و طبيعي نيز رسيده است. دانش قدرت است و ثروت.
حال كه دانش مايه قدرت و استيلاست، حال كه علم تجارت شده است و رونق تجارت نيز با علم است حال كه ذخاير طبيعي رو به كاهش اند و جمعيت جهان رو به فزون، حال كه الودگي محيط زيست به جو و فضا كشيده است و تعداد موجودات در خطر انقراض روز بروز افزايش مي يايبن، حال كه خطر بحران هاي زيستي و كاهش منابع انرژي، اب سالم، افزايش دماي زمين و احتمال به زير آب رفتن ده ها شهر و كشور هر روز مطرح مي گردد، حال كه دانش بشر جهت توليد انواع فراورده هاي غذايي دستكاري شده و داروهاي نوتركيب و تجهيزات نانويي و روبوتيك سبب سيطره علم به زندگي بشر گرديده و مخابرات و اينترنت ماهواره اي در كف دست و درون اتومبيل شماست، همه اينها حاصل سرمايه گذاري هاي كلان در تحقيقات و توسعه در علوم و فناوي هاي نوين است.
فناوري هاي نوين :
زماني علوم پايه تجربي اساسي شامل شيمي، فيزيك، زيست شناسي و رياضيات و نجوم بود. هرچند اين علوم هنوز نيز مادر علوم تجربي امروز مي باشند وليكن كشف پديده ها و رازهاي هستي در ابعاد اتمي و مولكولي سبب تحولي جدي و رشد گسترده در علوم و فناوري ها در ابعاد كشفيات و پاسخ به سئوالات و مجهولات علوم مادي شده و از طرف ديگر تحقيق و توسعه جهت كاربردي نمودن اين كشفيات سبب بروز و ظهور علوم و فنون بيشتري شده است.
بشر با شناخت رازهاي هستي و پديده اي حياتي ارتباط بسيار گسترده اي را بين موجودات جاندار و غير جاندار كشف نموده و در عين حال كشف فرايند هاي بسيار پيچيده و هوشمند موجودات زنده از كوچكترين ذرات حياتي مانند ژن ها و پروتئين ها تا بزرگترين موجودات زنده تحول عمده اي را در ارتباط علوم مواد غير حياتي مانند شيمي و فيزيك و رياضيات با پديده هاي حياتي برقرار نموده به نحوي كه از تركيب علوم زيست شناسي و شيمي، علوم زيست شيمي ( بيوشيمي)، از تركيب زيست با فيزيك زيست فيزيك ( بيوفيزيك) گرديد. انواع علوم پايه زيستي شامل ميكرب شناسي، ايمني شناسي، همه گير شناسي، بافت شناسي و فيزيولوژي و صدها رشته ديگر نظري و كاربردي ابداع گرديد.
و همچنين كاربرد هاي گسترده رياضيات و الكترونيك و مواد منجر به ابداع انواع علوم مهندسي و در نهايت رايانه و علومي چون امار و احتمالات گرديد. حال تلفيق مهندسي با علوم پايه سبب ايجاد انواع رشته هاي كاربردي چون مهندسي شيمي، مهندسي پزشكي و غيره گرديد .
با گذشت زمان و كشفيات بيشتر و افرايش دانايي انسان در علوم تجربي ارتباط و تلفيق بين علوم بيشتر شد به نحوي كه با همكاري سه يا چند علم، علوم و فناوري هاي نويني ابداع گرديد كه كاربرد هاي بسيار مفيد و در عين حال گسترده اي داشتند. به عنوان مثال از تلفيق زيست شناسي، ميكرب شناسي، ايمني شناسي، رايانه، مهندسي پزشكي و مهندسي شيمي فناوري نويني به نام فناوري زيست ( بيوتكنولوژي) ابداع گرديد. به اين نوع علوم و فنون به دليل گستره كاربردهاي ان در بهداشت و درمان، كشاورزي و دامپروري و تغذيه، صنايع مختلف و محيط زيست به فناوري هاي نوين گفته مي شود.
مهمترين فناوري هاي نويني كه واجد اهميت بسيار زيادي هستند و تقريبا تمام كشورهاي جهان انها را در برنامه راهبردي توسعه همه جانبه خود قرار داده اند شامل:
1- فناوري زيستي ( بيوتكنولوژي)،
2-ريزفناوري يا نانوتكنولوژي،
3- فناوي اطلاعات،
4- هوافضا،
5- ميكروالكترونيك،
6- موادجديد، هسته اي،
7- ليزر،
8- روبوتيك،
9- پزشكي مولكولي،
10-سلول هاي بنيادين و شبيه سازي هستند .
اهميت و توانمندي اين فناوري و كاربرد هاي گسترده ان در ابعاد مختلف تحول بزرگي را در علوم و فناوري هاي جهان ايجاد نموده و همچنان كه ذكر شد در تمام ابعاد سلامت، تغذيه و نيازمندي هاي اساسي بشر و محيط زيست دخيل شده و در امنيت اجتماعي، اقتصادي، بهداشتي كشورها موثر مي باشد.
ارزش افزوده بسيار زياد ، كيفيت بالا و سهولت خدمات رساني فراورده ها و خدمات اين فناوري ها در ابعاد غير نظامي و دفاعي و حضور محصولات مفيد اين فناوري ها در بازارهاي جهاني رقابت شديدي را در بين كشورهاي پيشرفته واجد اين فناوري ها و كشورهاي درحال توسعه كه اكثرا مصرف كننده محصولات اين فناوري ها كه به high tech معروف هستند ايجاد نموده است.
اين فناوري ها به شدت دانش محور مي باشند و به همين دليل با تعداد اندكي متخصص مجرب و فني امكان ايجاد واحدي توليدي محصولات بسيار ارزشمند وجود دارد. هرچند اين فناوري ها به دليل بهره برداري از فناوري هاي پيشرفته گران مي باشند و راه اندازي ان ها نيازمند داشتن دانش عميق پايه، مهندسي و همكاري بين رشته هاي مختلف علمي است ولي راه اندازي صنايع مرتب با ان سبب توسعه اقتصادي و استقلال در عرصه هاي مختلف مي گردد.
كسب اين فناوري ها نيازمند تحقيق و توسعه در علوم پايه و كاربردي و ارتباط بين محققين مختلف است بنابراين برنامه ريزي تحقيقات هدفمند جهت كسب و توسعه اين فناوري ها و بومي نمودن ان بسيار ضروري است. به همين دليل كشورهاي پيشرفته واجد اين فناوري ها به دليل درامد هاي چند صد ميلياردي فروش محصولات ان به كشورهاي درحال توسعه به هيچ وجه علاقمند از دست دادن اين بازار نيست بنابر اين با روشهاي مختلف مانع توسعه اين فناوري ها به كشورهاي مستقل مي گردد كه از ان جمله مي توان به اعمال محدوديت در عرصه تحقيقات علمي در علوم و فنون نوين مانند هسته اي مبادرت مي كند.
سخن از محدوديت تحقيقات گفتن ريشه اي بسيار مشكوك و از طرف ديگر بوي استعمار و تبعيض علمي مي دهد. ايا جهان كنوني جاي سخن گفتن در مورد محدوديت تحقيقات صلح اميز است داستان استعمار جديدي است جهت عقب نگاه داشتن كشورهاي در حال توسعه تا در عرصه رقابت اقتصادي قصد خارج شدن از بازار بردگي محصولات پيشرفته توليدي صنايع غرب را نداشته باشيد. زيرا جنگ عصر كنوني مبارزه درعرصه فناوري هاي نوين و اقتصاد است.
با توجه به اهميت تحقيقات و توسعه ((Research and Development، در تمام قراردادها و معاهدات بين المللي بخشي به موضوع حفظ حق كشورها در زمينه تحقيقات ، توسعه و كاربردهاي صلح اميز علم و دانش و عدم ايجاد هيچگونه محدوديتي جهت بهره برداري از علوم و فنون در زمينه هاي زير مي پردازد:
-پيشگيري از هر گونه تفسيري كه سبب محدوديت در تحقيق و توسعه صلح آميز گردد.
- معاهدات و پيمان هاي بين المللي به نحوي نوشته مي شوند كه اهداف آن روشن باشد تا سبب محدوديت هاي احتمالي در تحقيق و توسعه نگردد وليكن گاه ابهامات موجود در اين معاهدات سبب تفسير هاي مختلف و دوگانه اي مي گردد.
- حمايت از تحقيق و توسعه در ان لحاظ مي شود.
- به ضرورت همكاري كامل كشورهاي عضو در ارائه امكانات، تجهيزات، مواد و دانش فني در عرصه هاي علمي تاكيد مي شود.
- معاهدات و مقررات بين المللي علاوه بر اينكه تحقيقات و توسعه در عرصه هاي علوم و فناوري ها را حق طبيعي كشورها دانسته و علاوه بر ان تحقيق و توسعه در زمينه هاي دفاعي را جزو تحقيقات صلح آميز وحق طبيعي و مشروع كشورها مي دانند تا جهت مقابله با تهديدات مختلف به تحقيقات و توسعه در بهره گيري از علوم و فناوري هاي مختلف جهت تقويت بنيه دفاعي خود اقدام نمايند.
ترديدي در اين نيست كه جهت حفظ امنيت و رفاه جامعه، ارتقائ سطح زندگي مردم و همچنين بر اوردن نياز هاي اساسي جامعه، نه تنها تحقيق و توسعه در علوم و فناوري هاي نوين بايد بطور جدي و با برنامه و عزمي ملي ادامه يابد بلكه تحولي اساسي و بنيادين در زمينه نهادينه نمودن فرهنگ توجه جدي به علوم و فناوري ها ضروري است.
با توجه به همين ضرورت رهبر معظم انقلاب موضوع جنبش نرم افزارى و توليد علم را مطرح و خواستار تحولي جدي در ازاد انديشي، عدالت خواهي و نهضتي فرهنگي و علمي را در ابعاد مختلف نرم افرازي و توليد علم در حوزه و دانشگاه شده اند.
ترديدي در اين نيست كه ديد فراگير مقام معظم رهبري نسبت به مشكلات جهان اسلام و اهميت توجه جدي به علوم و فنون نوين جهت پيشگيري از استيلاي مداوم جهان استكبار و همچنين دفاع از استقلال و امنيت نظام اسلامي بر خواسته از واقعيات اوضاع فعلي جهان است كه با اواع روشهاي تبعيض اميز و بهره گيري از معهدات و سازمان هاي بين المللي قصد عقب نگاه داشتن كشورهاي در حال توسعه بويژه كشورهاي مستقل اسلامي را از دستيابي به اين فناوري هاي كليدي دارند
جنبش نرم افزاري و توليد علم بايد بطور جدي مورد توجه دولت، مسئولين، دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتي و در نتيجه جزو تلاش هاي اصلي محققين كشور باشند.
كشورهاي سلطه گر با اگاهي از اهميت فناوري هاي نوين در كسب استقلال اقتصادي و دفاعي و جهت حفظ منافع خود و نظام سلطه جهاني به روش هاي مختلف قصد ممانعت از دسترسي كشورهاي در حال توسعه مستقل را به اين فناوري ها و وابستگس دائمي انها به خود را دارد. براي اين كار لازم است چند چيز صورت گيرد تا كشورهاي مستقل همواره در حلقه استعمار انان باشند
1-شتاب بخشيدن به تحقيقات و پژوهش هاي علمي كشورهاي پيشرفته تا شما هرگز به گرد پاي آنان نرسيد.
2-انحصاري نمودن برخي علوم و فنون استراتژيك و عدم ارائه و اشاعه ان به كشورهاي در حال توسعه.
3- ايجاد بحران هايي با طرح موضوع تهديدات سلاح هاي كشتار جمعي، تروريسم و احتمال كاربرد هاي دوگانه ( غير صلح اميز) علوم و فنون استراتژيك قرن جهت توليد سلاح هاي كشتار جمعي ( جالب است اينها همان علوم و فنوني هستند كه بعنوان علوم برتر قرن قرار است بازار تجاري صدها ميليارد دلاري اينده جهان در عرصه بهداشت و درمان، كشاورزي و صنايع غذايي، محيط زيست و غيره را در اختيار داشته باشند و كشورهاي در حال توسعه به شدت به انها نيازمند هستند)
4- بهره گيري از معاهدات و پيمان نامه ها و يا ايجاد معاهدات جديد و بهره گيري از نهاد هاي بين المللي جهت اعمال فشار و محدوديت هاي مختلف مانند بازرسي هاي مكرر،

5- بعنوان پيشگيري از تهديدات سلاح هاي كشتار جمعي و ... و ممانعت از توسعه و تحقيقات.

6- كشتن زمان و گرفتن وقت با تعليق فعاليت هاي علمي در عرصه هاي علوم و فنون ذكر شده بعنوان راستي آزمايي، جلب اعتماد ، شفاف سازي و مذاكره براي مذاكره و خلاصه افزايش فاصله علمي در طول اين دوران هاي توقف هاي اجباري و تحميلي و بدتر و جانسوز تر از همه داوطلبانه به قصد انكه صداقت و راستي كار خود را نشان دهيم هر چند چون هدف آنها چيز ديگري است
در واقع موضوع سلاح هاي كشتار جمعي و تروريسم بهانه اي ساختگي بيشتر نيست زيرا كه انبارهاي مدعيان مبارزه با سلاح هاي كشتار جمعي انباشته از اينگونه تسليحات است و تروريست ها در دامان انان پناه گرفته يا ازطريق انان تغذيه مي شوند. صدام سلاح هاي كشتار جمعي خود را از طريق همين مدعيان مبارزه با سلاح هاي كشتار جمعي تهيه كرد. كه اخيرا فقط يكي از كوچكترين انها در هلند به 15 سال زندان محكوم شد و صدها متهم اصلي ديگر در حال مبارزه با تروريسم و سلاح هاي كشتار جمعي هستند و نمايش حقوق بشر و دمكراسي محاكمه صدام را برگزار مي كنند !! مگر 40 هزار جوان مبارز و شهروند و زن و كودك ايران، سردشتي و حلبچه اي كه داغ سلاح هاي شيميايي صدام را بر جان خود دارند در بازي حقوق بشر و دمكراسي غربي جايي ندارند.
بنابر اين جنگ هاي فعلي جهت سلطه بر منابع و بازارهاي جهاني است و اين كار از طريق انحصاري نمودن علوم و فناوري هاي نوين صورتمي گيرد. غلبه اقتصادي قرن 21 در دست اقتصاد دانايي محور است.
جهت گيري جهان در هزاره سوم به اين فناوري ها سوق پيدا كرده و ما نيز بايد به اين سمت برويم درغير اين صورت نخواهيم توانست كشور را به سمت رشد و توسعه سوق دهيم و از غافله علم و فناوري عقب خواهيم ماند. با شتابي كه توسعه علم و فناوري پيدا كرده است براي اينكه بتوانيم به اين سمت برويم نيازمند توجه جدي و عملياتي نمودن نهضت نرم افزاري و توليد علم هستيم.
در كليه فعاليت‌ها بايد به سوي دانش و فنون متحول گرا و بنيادين كه مهمترين انها همان فناوري هاي نوين ذكر شده در فوق است برويم تمدن اسلامي و كشور ما از پيشينه عظيم علمي برخوردار است ولي از نظر آمار از ساير كشورهاي پيشرفته عقب هستيم. براي جمهوري اسلامي ايران شايسته نيست كه از نظر علمي مصرف كننده كشورهاي ديگر باشد. در چند سال اخير پيشرفتهاي خوبي در علوم و فناوري هاي نويني چون فناوري زيستي، سلول هاي بنيادين، فناوري صلح آميز هسته اي و نانو تكنولوژي داشته ايم ولي براي رسيدن به جايگاه واقعي ايران در جهان راه زيادي در پيش داريم.
در سه سال گذشته تلاش هاي بسياري در مجامع علمي، دانشگاه و حوزه و مراكز تصميم گيري كشور جهت اجرايي نمودن نهضت نرم افزاري و توليد علم در كشور صورت گرفته است. تشكيل هيأت حمايت از كرسي‌هاي نظريه‌پردازي ، نقد و مناظره (ويژه علوم انساني ومعارف اسلامي )، برگزاري همايش ها و سمينار ها و راه اندازي كانون جنبش نرم افزاري در دانشگاه ها ، راه اندازي دبيرخانه هاي جنبش نرم افزاري، و تشكيل جلسات متعدد جهت ترويجي و نهادينه كردن موضوع نهضت نرم افزاري و توليد علم .
خوشبختانه بحث نهضت توليد علم و جنبش نرم افزاري هم اكنون در تمامي محافل علمي به صورت ادبيات آشنايي درآمده و برگزاري سخنراني ها، سمينارها ، نشست ها و تشكيل كانون هاي دانشجويي جنبش نرم افزاري فضاي مناسبي در سطح دانشگاه ها ايجاد كرده است. البته مجريان و مديران برنامه هاي علوم و فناوري در كشور شامل ستاد انقلاب فرهنگي و وزارتخانه هاي علوم و بهداشت و درمان و ساير وزارتخانه ها و سازمان هاي دخيل در اين امر بايد توجه جئدي به ان معطوف نمايند.
زمان آن فرا رسيده است كه فضاهاي علمي از هرگونه اقتباس، ترجمه و بازخواني انديشه به سمت نوآوري، ابتكار، بومي كردن خلاقيت، پاسخ گفتن به نيازها، ارائه طرح ها و ايده هاي نو سوق پيدا كند.
رهبر انقلاب با ابراز خرسندى از استقبال جامعه علمى كشور از مقوله جنبش نرم‌افزارى و توليد علم، مي فرمايند عده‌اى با ياس ‌پراكنى در محيطهاى علمي، توانايى عظيم اين ملت را زير سوال مي‌برند اما تاريخ و تمدن اين سرزمين و پيشرفت‌هاى 25 سال اخير ثابت مي‌كند كه ملت بزرگ ايران، قادر است در توليد و نوآورى علمى نيز، به مرزهاى تازه‌اى دست يابد. بنده وقتى جنبش نرم افزارى يا توليد علم را كه معنايش خارج شدن علم از حالت تقليدى و ترجمه يى است مطرح كردم، مسأله به اين صورت زنده نبود. الان هرجا كه به محيطهاى دانشجويى و دانشگاهى مى روم، مى بينم استاد، دانشجو، محقق و پژوهشگر از جنبش نرم افزارى حرف مى زند؛ اين خوب است. وقتى در يك مجموعه باور به وجود آمد، اين باور پشتوانه ى حركت ماندگار و پايدار خواهد بود؛ ما اين را مى خواهيم. من مى گويم در اين قضيه شماها بايد جدى باشيد؛ نبايد مسائل كشور و آينده را به بازيچه گرفت.
حال سئوال اينست كه دانشگاه ها و مراكز پژوهشي، انجمن هاي علمي ، فرهنگستان هاي علوم و نهاد هاي برنامه ريزي و تدوين و اجراي راهبرد هاي كلان علم و پژوهش و فناوري كشور درزمينه عملياتي نمودن نهضت نرم افزاري و توليد علم در عرصه علوم و فناوري هاي نوين ذكر شده چه كارهايي صورت داده اند؟"
ترديدي نيست كه جهت اجراي چنين برنامه اي ابتدا يك خود باوري عميق در بين مسئولين و تصميم گيرندگان كشور كشور ايجاد شود و موضوع جهت محققين و نخبگان و سپس عموم احاد ملت بعنوان يك ضرورت جدي و انكار ناپذير پذيرفته گردد. به نحوي كه مردم انرا مطالبه نمايند. به نظر مي رسد حتي در برخي مراكز دانشگاهي و تحصيل كردگان نيز تعريف و برداشت درستي از نهضت نرم افزاري و توليد علم وجود ندارد.
بنابر اين موضوع در رسانه ها و نشريات بايبد بطور تفصيل بازشده و بطور مكرر مطرح و در سطوح تخصصي و عام جهت مخاطبين مختلف مطرح و ابعاد مختلف موضوع روشن شود.

ايجاد اطلاق فكر جهت بحث در زمينه عرصه هاي مختلف اين موضوع در علوم و فناوري هاي نوين در انجمن هاي علمي ، مراكز اموزشي و پژوهشي، انجام پايان نامه ها و پروژه هاي تحقيقاتي جهت شناسايي ابعاد جزئي علوم و فناوري هاي نويني كه ضرورت توجه و بومي كردن انها در كشور وجود دارد جدي است.
ايجاد تغيير بنيادين در عرصه آموزش ، پژوهش و توسعه علمي و فناوري :
يك نكته بسيار مهم و حياتي در تفاوت بين شرايط حاكم فعلي بر نظام اموزش، تحقيقات و توسعه كشور و اكثر كشورهاي در حال توسعه و اسلامي و اهداف مورد نظر در نهضت نرم افزاري و توليد علم اينست كه در حال حاضر علاوه بر اينكه اغلب منابع و ماخذ اموزش و تحقيق و توسعه ما در فناوري هاي نوين ترجمه و كپي برداري و وارداتي است دردناك تر از ان تدريس و گسترش فرهنگ، تفكر و دانش وارداتي است بدون انكه استاد و يا مدرس در تهيه و تنظيم علوم و فنون مورد تدريس يا تحقيق نقش، خلاقيت و يانواوري داشته باشد.
علت اين امر احساس فاصله بعيدي است كه در زمينه بستر و تحقيقات علوم پايه دسترسي و به ان علوم و فناوري ها در كشورهاي پيشرفته صورت گرفته است و محقق دانشگاهي ما احساس مي كند در انها نقشي نداشته بنابر اين چاره اي جز كپي برداري ، ترجمه و ارائه انها ندارد. در حالي كه در كشور و جهان شاهد حضور استعداد هاي درخشان ايرانياني هستيم كه با ابداعات و ابتكارات خود در ابعاد بين المللي بعنوان نخبگان بزرگ صاحب علم و فناوري مي باشند.
بنابر اين توجه جدي بر نواوري و ابداع در علوم پايه موثر در فناوري هاي نوين بسيار اساسي است ودر عين حال توجه به كاربردهاي انها و با توجه به رشد و توسعه علمي راهي جز انتخاب راه هاي ميان بر و كوتاه جهت رسيدن به مرزهاي دانش و عبور از ان بسيار حياتي است.
همچنان كه در علوم انساني نظريه پردازي و و گسترش فرهنگ عظيم نطريات و فلسفه اسلامي در ابعاد مختلف نطري و عملي برتر از نظريات مطرح شده توسط نطريه پردازان غربي است و بايد در سطح جهاني مطرح گردد در زمينه علوم تجربي نيز بايد تلاش گسترده و هماهنگي صورت گيرد تا ابداعات و ابتكارات نو و متحول كنندهاي در علوم و فناوري هاي نوين صورت گرفته و به با بستر سازي رشد و تعالي استعادادها و بهره گيري از نخبگان جمهوري اسلامي ايران به يكي از قطب هاي علم و فناوري در جهان تبديل شود.
بنابر اين تشكيل كرسي هاي نظريه پردازي و تحول در فناوري هاي نوين در انجمن ها ، فرهنگستان ها مراكز اموزشي و پژوهشي ، وزارتخانه ها و ساير نهاد هاي تصميم گيري و اجرايي جهت دستيابي به اهداف نهضت ضروري است.