با تلاش محققان پژوهشگاه صنعت نفت، امكان استفاده از آزمون غير مخرب (NDT) به جاي آزمون مخرب (DT) در بازرسي سرجوش‌هاي شبكه توزيع گاز شهري در كشور فراهم شد.
به گزارش سرويس «پژوهشي» خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، مهندس مهرداد شجاعي مسوول پروژه طرح جايگزيني روشهاي آزمون غير مخرب (NDT) به جاي آزمون‌هاي مخرب (DT) براي بازرسي سر جوشهاي لوله‌هاي شبكه توزيع گاز شهري گفت: جايگزيني آزمون غير مخرب (NDT) به جاي آزمون مخرب (DT) در بازرسي سر جوشهاي شبكه توزيع گاز شهري با توجه به اهميت و حساسيت انتقال گاز و خطرات بالقوه ناشي از نشت و انفجار احتمالي، بازرسي فني سرجوش‌ها و تضمين ايمني آن يك ضرورت انكارناپذير محسوب مي‌شود به همين دليل يافتن راهكارهاي علمي و فني جهت رسيدن به اين هدف همواره مورد توجه خاص صاحبان اين صنعت بوده است.
به گفته وي، روش معمول بازرسي فني و ارزيابي كيفيت جوش الكتروفيوژن (EF)، استفاده از آزمونهاي غير مستقيم مخرب (DT) و بهره گيري از يك روش آماري و تصادفي است كه مستلزم صدمه به شبكه و سيستم، توقف پروژه و ايجاد وقفه در عمليات و صرف هزينه فراوان است.
شجاعي افزود: با توجه به فرايند جوش الكتروفيوژن (EF) و وجود متغيرها و پارامترهاي تاثيرگذار در كيفيت جوش و نيز دخالت عواملي مانند خطاي تجهيزات، عوامل محيطي و نصب در شكست جوش‌ها، استفاده از آزمون‌هاي غيرمخرب به عنوان يك نياز و ضرورت جدي تلقي مي‌شود.
شجاعي تاكيد كرد: در اين پژوهش متداول‌ترين روشهاي (NDT) شامل بازرسي (VT)، ذرات مغناطيسي (MT)، جريان گردابي (ET)، راديوگرفاي (RT)، التراسونيك (UT) و مايع نفوذ كننده (LT) به طور نظري مورد بررسي قرار گرفت.
وي تاكيد كرد: روش‌هاي جريان گردابي و ذرات مغناطيسي صرفا در مورد فلزات كاربرد داشته و تست‌هاي نفوذ مايعات و بازرسي چشمي براي عيوب واقع شده در سطح قطعه مفيدند.
براي بازرسي غير مخرب اتصالات پلي اتيلن بايد از روش حجمي مانند التراسونيك يا راديوگرافي استفاده كرد؛ علاوه بر آن، ظرفيت آشكارسازي نقص‌هاي موجود در PE بايد از يك محدوده ديناميكي خوب و همچنين از قدرت تفكيك مناسب برخوردار باشد.
شجاعي گفت: در روش راديو گرافي امكان تشخيص الميت‌ها و حفره‌هاي بزرگ وجود دارد و ليكن آشكارسازي سطح مشترك نيمه متصل و نواحي ناپيوستگي خط جوش مقدور نيست، در اين روش نقص احتمالي در صورتي آشكار مي‌شود كه در امتداد موازي با شعاع پرتو قرار داشته باشد در حالي كه يكي از شايع ترين عيوب در الكتروفيوژن عدم پيوستگي خط جوش و ناحيه INCOMPLETE FUSION در امتداد ناحيه جوش است.
وي تصريح كرد: در روش التراسونيك، نقص‌هايي مانند حباب‌ها (VOIDS)، ترك‌ها، ناپيوستگي خط جوش، خط جوش نامناسب، جابجايي المنت در اثر اورفيوژن، ذرات خارجي، ذرات آلودگي ، قابل آشكار سازي و شناسايي است.
در ادامه اين تحقيق، چند نمونه از سر جوشهاي الكتروفيوژن به كار رفته در شبكه توزيع انتخاب و با روشهاي غير مخرب RT و UT و نيز از طريق آزمون مخرب مورد مطالعه و بررسي قرار گرفت.
اين پژوهشگر در پايان خاطر نشان كرد: نتايج كلي نشان مي‌دهد كه استفاده از روش غير مخرب مي تواند موجب كاهش تعداد آزمون‌هاي مخرب مورد نياز، كاهش زمان و هزينه و مهمتر از همه افزايش ضريب اطمينان و دقت و پرهيز از آزمون‌هاي آماري و تصادفي شود.