موضع وزارت علوم در قبال نمايشگاههاي خارجي اختراعات و ابتكارات:
دريافتكنندگان مدال اين نمايشگاههاي صرفا تجاري و بازاريابي مشمول پذيرش بدون كنكور نميشوند
مدير كل امور ارتباطات واحدهاي فنآوري وزارت علوم به نوآوران و مبتكران كشور هشدار داد: نمايشگاههايي نظير نمايشگاههاي اختراعات ژنو، روسيه، مالزي، انگلستان، آلمان و ... صرفا نمايشگاههاي تجاري با هدف عرضه و بازاريابي ايدهها و ابتكارات با ارزيابي ضعيف علمي بوده و از نظر وزارت علوم فاقد ارزش علمي و خارج از شمول آيين نامههاي حمايتي برگزيدگان مسابقات و جشنوارههاي علمي ميباشند.
به گزارش خبرنگار «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) ، شركت در نمايشگاههاي بينالمللي اختراعات و ابتكارات در سه، چهار سال اخير و خصوصا پس از حضور گروهي شركت كنندگان ايراني در نمايشگاه اختراعات و نوآوريهاي ژنو كه با كسب نشانهاي رنگارنگ اين نمايشگاه توسط قريب به اتفاق آنها همراه بود و بازتاب و استقبال گسترده از آن در مجامع مختلف به نحوي فزاينده، مبتكران و نوآوران جوان و نوجوان كشور را به خود جلب كرده است.
در اين ميان اميد برخورداري از امتيازات آيين نامه ها و قوانين ويژه حمايت از نخبگان نظير پذيرش بدون كنكور در دانشگاهها و معافيتها و امتيازات نظام وظيفه كه البته شامل شركت كنندگان و دريافت كنندگان نشانها و مدالهاي اين قبيل نمايشگاه ها نميشود و همچنين برخي مطالب مطرح شده نظير پذيرش و دعوت برگزيدگان اين نمايشگاهها از سوي شركتها و دانشگاههاي خارجي، شماري از جوانان و خانوادهها را به صرافت انداخته كه به جاي شركت در رقابت نفس گير كنكور بخت خود را در عرصه خلاقيت و نوآوري امتحان كنند.
در اين ميان سكوت و بيتفاوتي برخي مراكز و نهادهاي مسوول علمي مسئول نيز شرايطي را فراهم كرد تا بازاريابان و نمايندگان اين نمايشگاهها در كشور كه بعضا از شركت كنندگان دورههاي قبلي اين نمايشگاهها هستند، تبليغات وسيعي را در سطح جوانان و مبتكران و مخترعان كشور درباره مزايا و دستاوردهاي شركت در چنين نمايشگاههايي كه البته تا چندين ميليون تومان براي هر فرد هزينه در بر دارد صورت دهند.
دكتر عليرضا اللهياري، مدير كل امور ارتباطات واحدهاي فنآوري وزارت علوم، تحقيقات و فنآوري در گفتوگو با خبرنگار «علمي» دانشجويان خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) اظهار داشت: بحث نمايشگاههاي اختراعات و ابتكارات نظير نمايشگاه ژنو، انگلستان، روسيه، آلمان و ... مقولهاي كاملا متفاوت با جشنوارهها و مسابقات علمي است كه ارزيابي طرحها در آنها توسط هياتهاي علمي و ارزيابي و مقايسه دقيق طرحها صورت ميگيرد. اين قبيل نمايشگاهها مانند ساير نمايشگاههاي تجاري كه در زمينههاي مختلف برگزار ميشوند صرفا محل هايي براي بازاريابي و ارائهي طرحها و محصولات و جذب مشتري و سرمايه گذار براي آنهاست كه متقاضيان با پرداخت مبالغي جهت اجازه غرفه امكان نمايش طرحها و توليداتشان را پيدا ميكنند.
وي خاطر نشان كرد: در پايان اين نمايشگاهها هم همانطور كه در بسياري ديگر از نمايشگاهها مرسوم است نشانها يا ديپلمي به اغلب شركت كنندگان داده ميشود كه حالت يادبود يا حداكثر تشويق شركتكنندگان را دارد؛ البته در اين قبيل نمايشگاهها ممكن است جوايز ويژهاي هم به تعداد محدودي از شركت كنندگان داده شود مثلا در نمايشگاه سالانه اختراعات و ابتكارات ژنو چهار جايزه رسمي از طرف WIPO، شهر ژنو و ... و نيز حدود30 جايزه از طرف مراكزي مثل آژانس نوآوري فرانسه، وزارت آموزش و پرورش روماني، يكي از وزارتخانههاي روسيه و ... هر يك نمايندگاني را به اين نمايشگاه ميفرستند كه ضمن بازديد از نمايشگاه طرح هايي را انتخاب كرده و جوايزي را اهدا ميكنند كه اين جوايز هم بيشتر با هدف تشويق و ترغيب نوآوران داده ميشود و ارزيابي علمي چنداني - حداقل همانند آنچه كه در جشنوارهها و رقابتهاي معتبر علمي نظير جشنواره بينالمللي خوارزمي انجام ميشود - در آنها مطرح نيست.
دكتر اللهياري تصريح كرد: در شرايطي كه در هر دوره مثلا از هر 50 شركت كننده در اين قبيل نمايشگاهها 45 نفرشان برنده نشان يا ديپلما ميشوند مشخص است كه اين نشان ها بيشتر حالت يادبود يا تشويق دارد و مشاهدات نماينده وزارت علوم نيز كه براي ارزيابي و مشاهده مستقيم نحوهي برگزاري اين نمايشگاه و اعطاي نشانها به نمايشگاه ژنو اعزام شده بود نيز اين مساله را كاملا روشن كرده است.
مدير كل امور ارتباطات واحدهاي فنآوري وزارت علوم در ادامه با اذعان به اين كه ارائه برخي مطالب غلط در سالهاي گذشته باعث شد در مقطعي ارزشي كاذب براي اين قبيل نمايشگاهها مطرح شود، تاكيد كرد: وزارت علوم به اين قبيل نمايشگاهها صرفا به عنوان محلي براي عرضه و بازاريابي ايدهها، ابتكارات و اختراعات نگاه ميكند كه رقابت و ارزشيابي علمي طرحها در آنها مطرح نيست.
دكتر اللهياري در عين حال تصريح كرد كه وزارت علوم با توجه به ماهيت تجاري نمايشگاههاي اختراعات با شركت هاي خصوصي كه در زمينه اعزام مخترعان و نوآوران به اين قبيل نمايشگاهها فعاليت ميكنند مخالفتي نداشته و عملكرد هيچ شركتي را تاييد يا رد نميكند. تجربه هم نشان داده كه چه بسا طرحهاي نوآورانه و حتي غيرنوآورانه فني كه در كشوري متقاضي ندارد پس از عرضه در سطح بينالمللي از سوي شركتهاي خارجي مورد توجه قرار گرفته و خريداري شده است، بنابراين اين قبيل نمايشگاهها به نوبهي خود به عنوان فرصتي براي بازاريابي و ارائه اختراعات ميتواند مفيد واقع شده و اگر مخترع يا نوآوري از ايران مايل به استفاده از چنين فرصتي باشد نه تنها نبايد مانعي در اين زمينه ايجاد كرد بلكه بايد از آن استقبال كرد با اين حال وزارت علوم نسبت به شفاف سازي ماهيت اين نمايشگاهها و عدم ارائه اطلاعات غير واقعي به متقاضيان شركت در اين نمايشگاهها حساسيت دارد.
دكتر اللهياري در پايان با اشاره به برگزاري جشنواره بينالملي و جوان خوارزمي كه از اعتبار علمي قابل قبولي برخوردار بوده و سالانه صدها طرح از داخل و خارج كشور در آن ارائه ميشود و همچنين فعال شدن فنبازارها در پاركهاي علم و فنآوري در كشور كه از طرحهاي نوآورانه و ابتكاري حمايت ميكنند، بر وجود فرصتهاي مناسب براي رقابت علمي و نيز ارايه طرحهاي ابتكاري به منظور جلب حمايت شركتها و صنايع در داخل كشور تاكيد كرد و از مخترعان و مبتكران جوانان كشور خواست پيش از ثبت نام و پرداخت هزينههاي سنگين حضور در نمايشگاههاي اختراعات و ابتكارات كه سالانه در بسياري از كشور هاي آسيايي، اروپايي و ... برگزار ميشوند به ماهيت تجاري اين نمايشگاهها توجه كنند.
١٣:٤٤ ٠٤/١١/١٣٨٤