عضو هيات علمي دانشگاه شهيد چمران:
پژوهشگري مانند هر مهارت ديگر قابل آموزش و يادگيري است
يك عضو هيات علمي دانشگاه شهيد چمران اهواز اظهار داشت: « در فرآيند پژوهش نه تنها بر اساس موضوع مورد بررسي و هدف تعريف شده، نتايج عيني و يا ذهني مانند كشف محصولي، روشن شدن حقيقتي و يا ارائه يك تئوري علمي و فني حاصل مي‌شود بلكه توانمندسازي انسان‌ها نيز در ذات پژوهش نهفته است.»
دكتر مهناز كسمتي در گفت و گو با خبرنگار پژوهشي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) منطقه خوزستان اظهار داشت: « پژوهش فعاليتي هدف‌دار و نظام‌مند است كه براي روشن كردن يك حقيقت به كار مي‌رود. اين حقيقت ممكن است يك پديده علمي، امر اجتماعي، فني و غيره باشد. در پژوهش علمي، روشي كه براي روشن كردن حقيقت به كار گرفته مي‌شود بر اساس يك سري اصول منطقي پايه‌ريزي شده است كه پژوهشگر بايد قبل از هر چيز آنها را آموخته باشد؛ به دليل اين كه پژوهشگري يك توانايي ذاتي نيست بلكه مانند هر مهارت ديگري قابل آموزش و يادگيري است. روش علمي پژوهش به ما مي‌آموزد كه چگونه پرسش‌هاي كنجكاوانه و پراكنده‌اي را كه به ذهنمان مي‌رسد، بپرورانيم و پاسخ آنها را بيابيم.»
وي افزود: « حاصل فعاليت پژوهشي در هر جامعه‌اي، توسعه تفكر منطقي، تقويت نوانديشي، تربيت نيروي نوآور و شكوفا شدن استعدادها است. اگر همه آحاد جامعه بياموزند كه چگونه مشاهده كنند، چگونه منطقي بينديشند و چگونه به اطلاعات و مشاهدات موجود نظم ببخشند و نتيجه‌گيري كنند قطعا بهتر و سريع‌تر به حقيقت دست مي‌يابند و خطاي آنان در زندگي كمتر خواهد بود. اين امر در مسائل كلان جامعه نيز بسيار حائز اهميت است. چرا كه همه امور مورد نياز جامعه اگر با ديد كارشناسانه و با روش علمي مبتني بر فرآينده‌هاي سازمان‌يافته و برنامه‌ريزي شده مورد بررسي قرار گيرد نتيجه بهتري مي‌دهد و هزينه‌هاي كمتري را به جامعه تحميل خواهد نمود و در نهايت سود بيشتري نصيب جامعه خواهد شد.»
كسمتي تصريح كرد: « پژوهش فرآيندي زمان‌بر و هزينه‌طلب است، اما نتايج دراز مدت آن افق روشني را براي جامعه ترسيم مي‌كند. كشورهاي توسعه‌يافته بدين دليل توسعه يافته‌اند كه مبناي هر حركتي را بر اساس نتايج حاصل از پژوهش بنيان نهاده‌اند. بودجه پژوهشي اين كشورها سهم قابل توجهي از بودجه كشور را تشكيل مي‌دهد كه قابل مقايسه با كشور ما نيست. گفته مي‌شود هر جا كه به مشكل برخورد مي‌كنند بودجه پژوهشي را در آن قسمت افزايش مي‌دهند. بديهي است پژوهش مشكل را به طور پايه‌اي و اصولي حل مي‌كند نه مقطعي.»
وي خاطرنشان كرد: « اين نگاه و باور در محافل غيردانشگاهي و متوليان جامعه ما هنوز وجود ندارد و كم رنگ است. از طرفي دانشگاه‌هاي ما كه اين باور را دارند همواره با كمبود بودجه مواجه‌اند و امكانات لازم را در اختيار ندارد. بر خلاف تصور برخي مسؤولان در جامعه ما پژوهش امري لوكس و يا بي‌فايده نيست و فقط نبايد محدود به دانشگاه‌ها باشد بلكه بايد در همه سازمان‌ها، نهادها، صنايع و شهرداري‌ها توسعه يابد.»
كسمتي ادامه داد: « دانشگاه‌ها به دليل داشتن متخصص مي‌توانند مجريان خوبي در اين امر باشند البته به شرطي كه ارتباط نزديك با موضوع و يا مشكل مورد بررسي آن سازمان و يا نهاد داشته باشند و اين ارتباط بايد سازمان يافته فراهم شود. اخيرا كه تلاش‌هايي براي ايجاد ارتباط بين برخي دانشگاه‌ها مانند دانشگاه شهيد چمران اهواز و صنايع صورت گرفته نه تنها كيفيت پژوهش‌ها افزايش يافته بلكه پژوهش‌ها جهت يافته و كاربردي‌تر شده‌اند.»
وي گفت: « انسان پژوهشگر ياد مي‌گيرد سرسري و ظاهري با مسايل گوناگون علمي ، اجتماعي، فرهنگي برخورد نكند. مي‌آموزد در مواجهه با امور مختلف با ديد باز عمل كند. پژوهشگر واقعي براي اينكه از داده‌ها و افكار ديگران استفاده كنند و خود پويايي داشته باشد، بايد داشته‌ها و داده‌هاي خود را براي ديگران در طبق اخلاص نهد تا سهمي در روشن كردن حقيقت داشته باشد. همه اين خصوصيات مرهوم داشتن ديد پژوهشگرانه است.»
كسمتي تصريح كرد: « اگر بخواهيم جامعه‌اي روشن‌بين، نوآور و نوانديش داشته باشيم و اگر بخواهيم حرف‌ها و اقدامات نو براي جامعه و جهان ارائه دهيم بايد روحيه كاوشگري و امكانات پژوهشي را توسعه دهيم؛ در آن صورت خواهيم ديد شيوه زندگي بهبود يافته و جايگاه ما در دنيا از آن چيزي كه هستيم به سرعت ارتقاء يافته و به جامعه ما به عنوان مصرف‌كننده بي‌همت و منجمد نمي‌نگرند. »
عضو هيات علمي دانشگاه چمران اهواز به خبرنگار ايسنا تاكيد كرد: « اختصاص بودجه‌هاي مناسب براي امر پژوهش در دانشگاه‌ها، ايجاد ارتباط سازمان‌يافته بين دانشگاه‌ها و صنايع و ساير نهادها و سازمان‌ها، ايجاد روحيه پژوهشگري و توسعه امكانات در سطح مدارس و در مقطع كارداني و كارشناسي، آموزش چگونگي و توسعه مراكز خصوصي پژوهشي و كمك تسهيلات اوليه دولتي به رشد پژوهشي در كشور كمك مي‌كند.»
١٣:٤٤ ٢٢/٠٩/١٣٨٤