پرورش گوجه فرنگي در آبهاي شور
براساس مطالعات انجام شده در گوجه فرنگي هايي که با استفاده از آب شور رقيق آبياري شده اند ، رشد ترکيبات آنتي اکسيدان به ميزان چشمگيري افزايش خواهد يافت.
پي بردن به اين که وقوع پديده اي طبيعي مي تواند با استفاده از مقدار کمي نمک توليد آنتي اکسيدان در بسياري از محصولات را تحت تاثير قرار دهد، از اهميت خاصي برخوردار است. براساس طبقه بندي ارزش مواد غذايي ، محصولات و گياهان مقاوم در برابر شوري ، همواره اين دسته از مواد غذايي با استقبال چشمگير مصرف کنندگان مواجه بوده است.
استفاده از آب شور براي آبياري محصولات مي تواند از افزايش نگراني ها در خصوص آبياري بکاهد. منابع آب آبياري مانند منابع آب آشاميدني کم کم کاهش مي يابد و از سويي ديگر کيفيت آب آشاميدني و آب آبياري در سراسر جهان همچنان سير نزولي را طي مي کند.
حدود 70 درصد از کل آب شيرين موجود، در کشاورزي استفاده مي شود. براساس مطالعات و بررسي هاي آماري سازمان ملل ، استفاده از آب شيرين براي آبياري از سال 1960 ، بيش از 60 درصد در سراسر جهان افزايش پيدا کرده است. همچنين آبياري نامناسب ، ضعيف و همچنين استفاده از روشهاي زهکشي منجر به افزايش تدريجي نمک در حدود يک هشتم از مزارع تحت کشت آبي شده است.
اگرچه اکنون طرحهاي در نظر گرفته شده براي نمک زدايي که مي توانند نمک را از آب شور حذف کند، در حال اجرا هستند؛ اما استفاده از آنها هزينه بالايي دارد، براي مثال فرايند نمک زدايي که با استفاده از جوشاندن ، مواد معدني محلول در آب را جدا کرده و سپس بخار آب را در جريان عمل تقطير به آب شيرين تبديل مي کند، به مقادير زيادي سوخت نياز دارد که هزينه بسياري دارد.
محققان بر اين باورند که آب شور رقيق مي تواند توليد ترکيبات آنتي اکسيدان قوي مانند ويتامين C يا E در گياه را تحريک کند. گياهان براي محافظت از خود در مواقعي که تحت تنش هايي مانند شوري ، خشکسالي و ديگر محرکهاي آسيب رسان قرار مي گيرند، ترکيبات آنتي اکسيدان توليد مي کنند.
در اين تحقيق گوجه فرنگي هاي پرورش داده شده در سراسر دنيا که از مقاومت نسبي در برابر شوري برخوردار هستند مورد بررسي قرار گرفتند. گونه هاي مختلفي از گياه گوجه فرنگي شامل متدوال ترين آنها که در تهيه سالاد از آن استفاده مي شود در سطوح متفاوت شوري پرورش داده شد. همچنين وضعيت ميوه ها از نظر مواد مغذي نيز بررسي شد.
بررسي هاي انجام شده نشان مي دهد که در گوجه فرنگي هاي پرورش داده شده در 10 درصد از آبهاي شور سطح ترکيبات آنتي اکسيدان به مراتب افزايش يافته است. آب خارج شده از خاک آبياري شده به عنوان جريان برگشتي آبياري شناخته شده است و بيشتر شوري آن معادل 10 درصد شوري آبهاي شور درياهاست. حدود يک سوم از آب آبياري به جريان برگشتي آب تبديل مي شود، بنابراين مقادير عظيمي از اين آب شور در خاک باقي مي ماند که مي تواند دوباره به وسيله گياه مورد استفاده قرار گيرد.
محققان نشان داده اند که براي آبياري گياهان مي توان از آب شور استفاده کرد؛ اما محصولات به دست آمده در اين روش از کيفيت غذايي پايين تري برخوردار هستند، ولي بايد توجه کرد که محصولاتي مانند گوجه فرنگي براساس ارزش ويتامين هاي موجود در آن و تاثير محصول بر مصرف کننده به فروش مي رسند و در صورتي که ميزان آنتي اکسيدان ها در محصولي افزايش يافته باشد به يقيين از ارزش نسبتا بالاتري برخوردار است.
٠٩:٣٥ ٠٢/٠٢/١٣٨٦