كشف بزرگترين گنجينهي دورهي ايلام جديد؛
باستانشناسان به شناخت اين دورهي تاريك اميدوار شدند
مدير ادارهي ميراث فرهنگي و گردشگري رامهرمز گفت: پس از كشف، از فاجعهي غارت بزرگترين گنجينهي دورهي ايلام جديد در اين شهرستان جلوگيري شده است.
فردين بيگدلي در گفتوگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در خوزستان، اظهار كرد: نهم ارديبهشتماه 1386 در هنگام خاکبرداري توسط يك شرکت به کارفرمايي آب و فاضلاب رامهرمز، دو تابوت مفرغي با گنجينهاي باستاني بهدست آمدند.
او توضيح داد: پس از تماس تلفني يکي از پرسنل آب و فاضلاب با ادارهي ميراث فرهنگي و گردشگري رامهرمز و دادن گزارشي مبني بر کشف آثاري در منطقهي باستاني واقع در شش کيلومتري شرق رامهرمز، بلافاصله پس از اعلام مراتب به فرمانداري، از غارت گنجينهي عظيم ايلامي توسط افراد سودجو جلوگيري و با ورود نيروهاي انتظامي، امنيت در منطقه بهطور کامل برقرار شد.
وي افزود: تمام اشياي بهدست آمده پس از صورتبرداري در حضور دادستان، فرماندار، معاونت پژوهشي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري خوزستان، شهردار، پرسنل ادارهي آگاهي و دو نفر از اعضاي انجمن دوستداران ميراث فرهنگي رامهرمز صورتجلسه و در اختيار اداره آگاهي رامهرمز قرار گرفتند.
مدير ادارهي ميراث فرهنگي و گردشگري رامهرمز بيان كرد: پس از آن، شوراي تامين استان براي حفاظت و جلوگيري از حفاريهاي غير مجاز با حضور فرماندار تشکيل شد که با توجه به هجوم مردم مشتاق براي ديدن محل که تا پاسي از نيمهشب ادامه داشت، تصميم بر ايجاد خاکريزي در اطراف اين محوطه گرفته شد. اكنون نيروهاي انتظامي و يگان حفاظت پاسداران ميراث فرهنگي با نصب چند چادر و تامين روشنايي منطقه بهصورت شبانهروزي در محل بهصورت آمادهباش حاضرند.
همچنين لقمان احمدزاده ـ باستانشناس ـ دربارهي آثار يافتشده، توضيح داد: اين تابوتها در اتاقکي که توسط سنگهاي خشکهچين ايجاد شده بود، قرار داشتند که متاسفانه محل تخريب شده است. آرامگاه حاوي دو تابوت به U شكل بود كه دستههاي آنها توسط ميخ پرچ به بدنه پرچ شدهاند. متاسفانه تابوتهاي يادشده بهصورت جدي توسط تيغهي بولدوزر آسيب ديدهاند.
او اضافه كرد: در كنار اين تابوتها، بقاياي چهار خمرهي سفالي قرار داده شده است كه خوشبختانه صدمهي زيادي نديدهاند. اين نوع ساختن آرامگاه در نقاط كوهستاني معمول است و قبرهاي يافتشده در تپه گوران، تپه جارعلي و بويژه تپه جمشيدي، نمونههاي خوبي از اين نوع تدفيناند.
به گفتهي احمدزاده ساختارهاي خشتي در نزديکي اين آرامگاه قرار دارند که اميد است، با کاوشهاي علمي و سيستماتيک در اين محوطه، ارتباط آنها با يکديگر مشخص شود.
وي با بيان اينكه آلات و ادوات تدفيني در درون و بيرون تابوت بهدست آمدهاند، اظهار داشت: اشياي كشفشده اين موارد را شامل ميشوند، بازوبند زيباي طلايي با نقشمايههاي گياهي که احتمالا توسط سنگهاي قيمتي تزيين شده است، دو دستبند طلايي که دو سر آنها بهشکل سر آهو است و توسط سنگهاي قيمتي با نقشمايههاي گياهي تزيين شده است، چند دستبند ساده طلايي كه يكي از آنها كتيبهاي به خط ميخي دارد، حلقههاي موسوم به قدرت که يکي از آنها کتيبهاي احتمالا به خط ميخي ايلامي نو دارد، عصاي کوتاه طلايي، انگشتري بهصورت حلقه، 155 دكمههاي طلايي با اندازههاي بزرگ و کوچک كه كشف اين دكمههاي كمياب از نظر تاريخي كمك قابل توجهي به مطالعه چگونگي دوخت لباسهاي تزييني باستاني ميكند و اين دكمهها مانند دكمههاي بهدست آمده از ارجان، سطح محدبي دارند.
او ادامه داد: گردنبند طلايي، پلاکهاي طلايي با نقوش گياهي و هندسي، 99 مهرهي طلايي گردنبند، آويزهاي طلايي ريز و درشت گردنبند به تعداد 23 عدد، سه ظرف مرمري و ظرفهاي سفالي و مفرغي، چند دستبند از جنس مفرغ، سه پايهي فلزي احتمالا مربوط به شمعدان، مجسمهي الهه شكسته، الهه ماهي مربوط به دورهي «سوكل مخ» كه متعلق به قرن هفدهم و هجدهم پيش از ميلاد است و نمونهاي از آن در موزهي انگليس موجود است، جزو اين اشيا هستند. مجسمهي الهه ماهي، زني را نشان ميدهد كه بهشكل ارباب انواع ايلامي دامن چيندار بر تن دارد، بدن ماهيشكل آن افقي است كه با بدن زن زاويهاي تشكيل ميدهد كه آنرا به كمك پيچهايي كه يكي از آنها در بدنه ماهي باقي است، به سر دسته صندلي نصب ميكردند، اين الهه دستهاي خود را براي نشان دادن شيء دراز كرده است.
به گفتهي احمدزاده تمام شواهد و مدارک، بخصوص سفالهاي سطحي پراکنده در محوطه و مقايسهي اشياي بهدست آمده با آرامگاه ايلامي جديد متعلق به «کيدين هوتران» ـ شاهزاده ايلامي ارجان بهبهان ـ حاکي از اين امر است که اين تابوت و اشياي بهدست آمده به دوران ايلام جديد مربوط هستند. از بررسي و مطالعهي اين اشياي با ارزش، اطلاعات تازه و مهمي دربارهي دورهي تاريک ايلام جديد بهدست خواهند آمد که در بازسازي آن دوره، نقش بهسزايي خواهند داشت.
وي بيان كرد: نكتهي با اهميت وجود دو مجسمهي مفرغي مربوط به دورهي «سوكل مخ» در ميان اشيا است كه پرسشهاي بسياري را ايجاد كردهاند. اين دو مجسمه، تاريخي را دربرميگيرند كه بسيار مقدمتر نسبت به اشياي بهدست آمده از اين آرامگاه است.
اين باستانشناس در گفتوگو با خبرنگار ايسنا، اضافه كرد: اين اطلاعات از طريق عكسها و فيلمهايي كه توسط دوستداران ميراث فرهنگي و NGOها گرفته شده، برداشت شدهاند. اميدواريم با قرار دادن اشيا در اختيار پژوهشگران، اطلاعات علمي و مستندي را از آنها بتوان استخراج كرد.
مهدي اميدفر ـ باستانشناس ـ نيز به خبرنگار ايسنا در خوزستان گفت: تاكنون فقط كشف پنج نمونهي طبقهبنديشده از اين نوع تابوت گزارش شده است؛ سه تابوت از منطقهي «اور» بهدست آمدهاند كه متعلق به دورهي بابلي جديد هستند و تابوت چهارم از بناي «زينجيرلي» كشف شده است و تاريخ 670 پيش از ميلاد را دارد. علاوه بر اين نمونههاي طبقهبنديشده گفته ميشود، قطعاتي از يك تابوت ديگر در زيويه يافت شده و آخرين تابوت كشفشده نيز به ارجان بهبهان متعلق است.
١٣:٤٩ ١٥/٠٢/١٣٨٦