سومين نشست تخصصي با موضوع «ارزيابي وضعيت فن آوري‌هاي نو در كشور با تاكيد به جنبش نرم افزاري در سند چشم انداز بيست ساله» روز دوشنبه با حضور جمعي از متخصصان و صاحب نظران دانشگاهي در مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام برگزار شد.
به گزارش خبرنگار «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، دكتر محمدعلي ملبوبي، رييس انجمن بيوتكنولوژي ايران در سخناني در اين نشست اظهار كرد: ما مي‌خواهيم در علم و تكنولوژي مقام اول منطقه باشيم و مسوولان نظام نيز چنين خواسته اي دارند اما همزمان با تهيه پيش نويس قانون ملي ايمني زيستي، پروژه توانمندسازي ايمني زيستي در سازمان حفاظت محيط زيست انجام مي‌شد و پيش نويس ديگري در آنجا تهيه شد كه مسكوت ماند.
وي با اشاره به تهيه طرح «كمزا» (كميته ملي زيست ايمني) گفت: علت به طول انجاميدن تهيه قانون، مشاركت نكردن تمامي اعضاء در تهيه پيش نويس و توجه نكردن به ضرورت تامين اعتبار لازم است.
دكتر بهزاد قره ياضي، رييس انجمن ايمني زيستي که سخنران اصلي اين نشست بود نيز در سخناني با اشاره به تاكيدات مسئولان عالي نظام بر اهميت علم و ضرورت علم و تحقيق محور شدن فعاليت ها، اظهار كرد: پيش بيني لحاظ شده در سند چشم انداز مبني بر كسب جايگاه اول اقتصادي علمي و فن آوري در سطح منطقه و آسياي جنوب غربي كه خود يكي از مناطق کمتر توسعه يافته جهان است دور از ذهن، بلند پروازانه و دست نيافتني نيست.
وي در ادامه گفت:‌طبق ماده ‌٣٧ قانون برنامه چهارم توسعه دولت موظف است سهم صادرات فن آوري را از دو درصد به شش درصد برساند و بر اساس ماده ‌٩ سياست هاي كلي برنامه چهارم به ساماندهي امكانات كشور در جهت افزايش سهم كشور در توليدات علمي جهان، تقويت نهضت جنبش نرم افزار و دستيابي به فن آوري‌هاي نو شامل فن آوري نانو، فن آوري زيستي، فن آوري اطلاعات، فن آوري زيست محيطي، فن آوري هوافضا و فن آوري هسته يي ‌پرداخته شود.
دكتر قره ياضي با اشاره به انتشار مقاله «رنسانس علمي ايراني، انقلاب علمي اسلامي» در نشريه ساينس در سال ‌٢٠٠٥ اظهار كرد: شتاب رشد علمي ما را به جايگاه ‌٣٧ جهان رسانده و آماري نظير افزايش تعداد دانشمندان ايراني ISI به ‌١٢ نفر، ارائه چهار مقاله داغ، ‌٢٦ عنوان مقاله پر استناد و كسب جايگاه اول در زمينه نانو فن آوري در جهان اسلام گوياي اين مطلب است اما بر اساس رتبه بندي دانشگاه‌هاي ايران در جهان دانشگاه تهران رتبه ‌١٤٦٣، دانشگاه علوم پزشكي تهران رتبه ‌٢٣٠١، دانشگاه تربيت مدرس ‌٢٦٣٣ و دانشگاه صنعتي شريف رتبه ‌٢٨٤٤ را كسب كرده‌اند.
وي در ادامه به وضعيت اعتبارات تحقيقاتي کشور در سال هاي اخير اشاره کرد و گفت: سهم پژوهش و فن آوري از توليد ناخالص ملي در سال ‌٨٣، ‌٥٢ صدم درصد، در سال ‌٨٤، ‌٦٣ صدم درصد و در سال ‌٨٥ در انطباق با قانون چهارم به ‌٨٤ صدم درصد و در لايحه به ‌٤٥ صدم درصد رسيد كه در اين سال هم سهم و هم عدد اعتبار كاهش يافته و از هزار و ‌٦٠٠ ميليارد تومان به ‌٩٠٠ ميليارد تومان رسيد.
همچنين بودجه پيش بيني شده در سال ‌٨٦ در انطباق با قانون برنامه چهارم ‌١٣/١ درصد بود که در لايحه به ‌٣٨ صدم درصد رسيد.
به گزارش ايسنا، رييس انجمن علمي ايمني زيستي با اشاره به اينكه در مركز تحقيقات استراتژيك هنوز براي فن آوري هسته‌يي، هوا فضا و محيط زيست كميته‌اي تشكيل نشده است، در خصوص وضعيت بيوتكنولوژي در کشور اظهار داشت: طبق گزارش يونيدو، ايران در زمينه بيوتکنولوژي ضعيف عمل كرده و در حالي که بودجه پيشنهادي اين بخش براي سال جاري ‌١٨٦ ميليارد تومان بوده در عمل به سه ميليارد تومان تقليل يافته است.
وي افزود: براساس سند ملي زيست فن آوري كه به عنوان سند ‌١٠ ساله جامع علمي، ترويجي، توليدي، آموزشي و تحقيقاتي اين بخش براي اجرا زير نظر شوراي عالي زيست فن آوري تدوين و در هيات دولت تصويب شده اولويت بيوتکنولوژي کشور بر كشاورزي، بهداشت و تغذيه است.
وي در ادامه به برخي دستاوردهاي پژوهشگران در حوزه زيستي در سال ‌٨٥ نظير توليد اولين جانور شبيه سازي شده در خاورميانه (رويانا)، انتشار نخستين مقاله كاملا ايراني در نيچر (دكتر استكي و همكاران)، توليد داروي تقويت سيستم ايمني (داروي ضد ايدز آيمود)، ساخت داروي سينووكس، راه اندازي مجمع توليد داروهاي نوتركيب، ادامه توليد برنج تراريخته به عنوان اولين در جهان و غيره اشاره كرد و افزود: بيش از ‌٩٠ درصد دستاوردها در حوزه بيوتكنولوژي پزشكي بوده و كمتر از ‌٥ درصد دستاوردها در بيوتكنولوژي كشاورزي است و فعاليت‌ها در بيوتكنولوژي محيط زيست و صنايع در حد صفر است.
وي در خصوص ديدگاه جهان غرب نسبت به فعاليت‌هاي ايرانيان در حوزه بيوتكنولوژي گفت: جهان غرب به ايرانيان در رشته‌هاي مهندسي ژنتيك و بيوتكنولوژي پذيرش نداده و با عدم فروش تجهيزات اساسي، محدوديت در انتشار مقاله و عدم پاسخ به مكاتبات، فعال کردن گروه‌هاي غير دولتي خارجي براي ايجاد فن آوري ترسي و تشويق به فن آوري ستيزي در اين زمينه مانع تراشي مي‌كند.
رييس انجمن ملي ايمني زيستي در ادامه به آنچه زنگ‌هاي خطر در اين حوزه خواند اشاره و ابراز عقيده كرد:كاهش نگران كننده ‌٢٠ درصد شيب رشد توليدات علمي نمايه شده در ISI، استمرار كاهش سهم تحقيقات از توليد ناخالص داخلي، توقف كامل برخي پروژه‌ها و خروج دانايي محوري از اولويت ها زنگ هاي خطري است كه در اين حوزه به صدا درآمده که در اين زمينه مي‌توان به نمونه‌هايي نظير كنار گذاشتن دوره دكتري پيوسته بيوتكنولوژي دانشگاه تهران كه تنها دوره دكتري تخصصي ديپلم به دكتري در كشور است و برخي تلاش ها براي بازدارندگي مهندسي ژنتيك در كشور اشاره كرد.
مجري طرح برنج تراريخته در پايان با اين ادعا که سال گذشته بيش از ‌٥/١ ميليون تن برنج به کشور وارد شده در حالي که ايران تنها كشوري است كه به فن آوري برنج تراريخته مي‌كارد از مخالفت برخي مسئولان با کشت برنج تراريخته در کشور انتقاد کرد.
به گزارش ايسنا، پس از سخنراني قره ياضي جمعي از شركت كنندگان در جلسه به ارائه نظرات موافق و مخالف خود پرداختند.
دكتر زالي، عضو هيات علمي دانشگاه با انتقاد از اين که موضوع برنج تراريخته در هر جلسه اي كه به فن آوري هاي نو اختصاص دارد، مطرح مي شود، اظهار كرد: بودجه شرط لازم است اما كافي نيست و در ابتدا بايد مشكلات و مسائل ناشي از ناهماهنگي ها حل شده و اهداف به درستي تعيين شوند.
دكتر جهانشاهي، دبير شوراي عالي ايمني زيستي نيز با اشاره به اظهارات دكتر ملبوبي در خصوص اطاله زمان بررسي برخي موارد موجود در قانون كه گاه ساعتها طول مي‌كشد و به هيچ جمع بندي نمي‌رسد، گفت: منطقي نيست در مورد موادي چون ماده ‌٢٣ كه آخرين ماده قانون است، تنها يكي از اعضاء ضوابط را ارائه كند.
وي طولاني شدن روند تدوين قانون را ناشي از تلاش دبيرخانه براي رسيدن به اجماعي ميان تمام دستگاه هاي ذي ربط و تدوين قانوني هر چه دقيقتر و کارامدتر عنوان کرد.
دكتر نويد دين پرست، عضو هيات علمي انستيتو پاستور نيز گفت: فن آوري هاي نو با بودجه هاي کنوني پيش نمي‌رود و عدم توجه به اولويتهاي پژوهشي كشور ما را نه تنها به جلو بلكه به عقب پس مي‌زند.
دكتر جلالي، عضو هيات مديره انجمن بيوتكنولوژي و عضو هيات علمي دانشگاه تربيت مدرس نيز با بيان اين كه دانشجويان تحصيلات تكميلي بيوتكنولوژي بسيار متدين و معتقد بوده و با كمترين امكانات كنار آمده و به ارتقاي دانش كشور كمك مي‌كنند، گفت: روند كنوني آنها را دچار سرخوردگي خواهد كرد و نبود امكان اشتغال و مشكلات داخلي آنها را به خارج از كشور سوق مي‌دهد.
به گزارش ايسنا، دكتر اميدي نيا در ادامه نشست با اشاره به ضرورت طرح موضوع برنج تراريخته در چنين محافلي اظهار كرد: نگاه ما از بالا به موضوع سبب ايجاد چالشهاي عميق شده و راه حل آن، كارشناسانه شدن مباحث است و در اين شرايط به عنوان يك استاد، غير از حقيقت وضعيت كنوني چه مي‌توانيم به دانشجويان خود كه فردا بر اين مسندها تكيه مي‌زنند، بگوييم؟
به گزارش ايسنا، دكتر سيف الدين، معاون سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور به عنوان آخرين فرد و پس از شنيدن نظرات بقيه شرکت کنندگان و انتقادات آنها در خصوص وضعيت بودجه اين بخش با رد برخي اظهارات مطرح شده اظهار داشت: شما معتقديد كه سه هزار و ‌٥٠٠ محقق در حوزه بيوتكنولوژي و تقريبا دو هزار محقق در حوزه نانوتكنولوژي داريم پس با توجه به بودجه پژوهشي سال گذشته که معادل يك هزار و ‌٢٥٠ ميليارد تومان بود به ازاي هر محقق حدود ‌٣٥ ميليون و ‌٧٠٠ هزار تومان بودجه تخصيص يافته است.
وي افزود: مركز تحقيقات مهندسي ژنتيك معتقد است كه ‌٤٠ نفر محقق دارد و ما فقط ‌٢٠ نفر آنها را قبول داريم كه به آن ‌٤ ميليارد تومان بودجه داديم و در انستيتو پاستور با ‌١٠٠ نفر محقق ‌١٦ ميليارد تومان يعني به ازاي هر محقق ‌١٦٠ ميليون تومان بودجه قائل شديم، آيا شما مركز تحقيقات ژنتيك، انستيتوپاستور، پژوهشكده بيوتكنولوژي كشاورزي و مركز سرم سازي رازي را جزو حوزه بيوتكنولوژي نمي‌دانيد؟
به گفته وي در حالي رقم بودجه بيوتكنولوژي از سوي برخي افراد سه ميليارد تومان عنوان مي شود که بودجه مراكز ياد شده بالغ بر ‌١٠٠ ميليارد تومان است.
اظهارات اين مقام مسئول در سازمان مديريت با اعتراض برخي شرکت کنندگان مواجه شد که معتقد بودند که اين نحوه محاسبه اعتبارات تخصيص يافته به زيست فن آوري صحيح نيست.