هفتمين نشست بين‌الدول گروه غذاهاي حاصل از بيوتكنولوژي كميسيون استانداردهاي غذايي (كدكس آليمنتاريوس) با حضور 196 نماينده از 52 كشور جهان و 17 سازمان بين‌المللي دولتي و غيردولتي براي تهيه استانداردها و دستورالعمل‌هاي ارزيابي غذاهاي حاصل از مهندسي ژنتيك در شهر چيباي ژاپن برگزارشد.
دكتر صالحي جوزاني، مسئول هماهنگي كميته فني غذاهاي حاصل از بيوتكنولوژي كدكس ايران و عضو هيات ايراني شركت‌كننده در نشست با اعلام اين مطلب به خبرنگار علمي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) گفت: با توجه به اين كه كشور جمهوري اسلامي ايران عضو كميسيون كدكس است هيات ايراني مركب از سه نفر از متخصصان بيوتكنولوژي كشور از وزارت جهاد كشاورزي و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي به عنوان نمايندگان ايران در اين نشست شركت كردند. در اين اجلاس قوانين بسيار مهمي نظير مقررات مربوط به ارزيابي سلامت غذاهاي حاصل از جانوران تراريخته (احشام ، طيور، آبزيان و حشرات تراريخته) با توجه به اهميت پروتئين حيواني در جيره هاي غذايي انسان مورد بحث قرار گرفت و استانداردهايي در خصوص مراحل و روش‌هاي مورد نياز براي ارزيابي ايمني غذاهاي حاصل از اين نوع حيوانات بررسي و تدوين شد.
وي افزود: همچنين در خصوص ايجاد راهنماي الحاقي به دستورالعمل مصوب ارزيابي غذاهاي حاصل از گياهان تراريخته(غذاهاي حاصل از گياهان تراريخته‌اي كه ژن‌هاي مؤثر در افزايش كيفيت و كميت مواد مغذي و بهداشتي به آنها منتقل شده است)، نيز بررسي هايي صورت گرفت، زيرا انتقال يك يا چند ژن خاص براي افزايش كيفيت و كميت يك خصوصيت غذايي و يا بهداشتي ممكن است به طور احتمالي و يا تصادفي در ساير خصوصيات غذايي و بهداشتي نيز تاثير منفي بگذارد لذا مقرر شد استانداردهاي دقيقتري براي ارزيابي ايمني و خصوصيات غذايي و بهداشتي غذاهاي حاصل از گياهان تراريخته (حاوي ژن‌هاي مقاومت به تنشهاي زيستي و غيرزيستي) تدوين شود.
دكتر صالحي جوزاني خاطرنشان كرد: دراستاندارد جديد مقرر شد علاوه بر آزمون‌هاي سميت و آلرژي زايي پروتئين نوتركيب، آناليز تركيبات اصلي غذايي گياه مذكور، تغيير در ميزان قابليت دسترسي زيستي آزمون‌هاي زيستي بر روي حيوانات حساس به تغييرات ماده غذايي اصلي گياه مذكور و آناليز ميزان تركيبات نامطلوب جديد صورت پذيرد.
وي تصريح كرد: بحث ديگر در خصوص ارزيابي سلامت غذاهايي بود كه به صورت ناخواسته حاوي مقادير كمي از محصولات تراريخته شده‌اند. با توجه به اين كه در كشورهاي مختلف در خصوص پذيرش و يا عدم پذيرش استفاده از محصولات تراريخته ديدگاههاي بسيار متفاوتي وجود دارد در اين خصوص بحثهاي بسيار زيادي صورت گرفت و با توجه به نظر كشورهاي وارد كننده محصولات غذايي در خصوص محصولات تراريخته مقرر شد موضوع مخلوط شدن محصولات تراريخته با غذاهاي حاوي محصولات غير تراريخته در صورتي كه عمدي باشد به هيچ وجه پذيرفته نشده و در صورت عمدي نبودن هم بايد آناليزهاي كامل ايمني غذايي صورت پذيرد تا ايمني و سلامت كامل آن محرز شود و پس از بحث و تبادل نظر در اين خصوص مقرر شد اين استاندارد فقط براي شرايطي در نظر گرفته شود كه محصول تراريخته به طور ناخواسته و غيرعمدي با محصولات غذايي غير تراريخته مخلوط شود.
صالحي جوزاني در گفت‌و‌گو با ايسنا خاطرنشان كرد:  در اين نشست كه در هفته اول مهرماه جاري برگزار شد همچنين مقرر شد كشورهاي صادر كننده تمام اطلاعات محصولات تراريخته خود را در اختيار كشورهاي وارد كننده قرار دهند و فائو يك پايگاه اطلاع رساني قابل دسترس براي عموم راه‌اندازي كند كه كشورهاي توليد كننده تمام اطلاعات مربوط به محصولات تراريخته، روش شناسايي آنها و ارزيابي‌هاي انجام شده، را در سايت مذكور در اختيار ساير كشورها قرار دهد تا كشور وارد كننده بتوانند ارزيابي‌هاي ايمني غذايي را به سهولت انجام دهد.
مسئول هماهنگي كميته فني غذاهاي حاصل از بيوتكنولوژي تصريح كرد: اهميت غذا و نگراني جامعه جهاني در مورد تجارت غذا در سطح جهان، سازمان جهاني تجارت و سازمان بهداشت جهاني را بر آن داشته با همكاري سازمان غذا و كشاورزي ملل متحد (فائو) به تدوين استانداردهايي شامل تمام جنبه‌هاي توليد، بازاريابي ، صادرات و واردات اشكال مختلف غذا به صورت فرآوري شده و يا به صورت خام اقدام كند تا مورد استناد كشورهاي صادر كننده و وارد كننده غذا و نيز سازمان جهاني تجارت قرار گيرد كه برخي از آنها در حال حاضر تدوين شده و برخي نيز در حال تدوين مي‌باشند.
وي افزود: هر چند اين استانداردها براي كشورهاي عضو اجباري نيست ولي عملا به مرور ملاك صادرات و واردات كشورها خواهد پرداخت، لذا سهم بسيار معني‌دار در اقتصاد كشورها خواهند داشت و جنبه بسيار مهم اين مقررات و استانداردهاي جهاني به غذاهايي مربوط خواهد شد كه با استفاده از بيوتكنولوژي نوين تهيه شده‌اند.
صالحي جوزاني تصريح كرد: با توجه به توسعه سريع فن‌آوري مهندسي ژنتيك و افزايش كاربرد آن در دنيا و همچنين برخي نگراني‌ها در بين توده مردم و نيز سياستمداران در مورد سلامت غذاهاي حاصل از بيوتكنولوژي (مهندسي ژنتيك)، كميسيون استاندارد غذايي سعي كرده است تا مقررات ويژه‌اي را براي اين گونه غذاها وضع كند و بدين منظور اين وظيفه مهم را به كميته‌هاي فني غذاهاي حاصل از بيوتكنولوژي واگذار كرده است. كميته‌هاي فني مذكور در تمام كشورهاي عضو وظيفه دارند تا در تدوين مقررات و دستورالعمل‌هاي مدوني براي تمام جنبه‌هاي مربوط به تهيه و توليد، بازاريابي و تجارت غذاهاي حاصل از گياهان، جانوران (احشام، طيور، آبزيان، حشرات) و ميكروبهاي دست ورزي شده ژنتيكي (داري دي ان اي نوتركيب) مشاركت كند كه اين مقررات با اجماع كشورهاي عضو به تصويب رسيده و به اجرا گذاشته خواهد شد.
مسوول هماهنگي كميته فني غذاهاي حاصل از بيوتكنولوژي كدكس ايران در ادامه خاطرنشان كرد: كميته فني غذاهاي حاصل از بيوتكنولوژي ايران به رياست موسسه تحقيقات بيوتكنولوژي كشاورزي وزارت جهاد كشاورزي اداره مي‌شود كه با توجه به رسالت خود و اهميت قوانين غذاهاي حاصل از بيوتكنولوژي از ماه‌ها قبل به تشكيل جلسات متعدد اقدام كرده و از كارشناسان و متخصصان خبره بيوتكنولوژي از وزارتخانه‌هاي مختلف و موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي براي بررسي پيش نويس‌هاي دريافت شده از كميسيون بين‌المللي كدكس دعوت كرد. در اين جلسات نقطه نظرات كارشناسان جمع بندي شده و به عنوان نقطه نظرات كشور جمهوري اسلامي ايران براي تبيين و اعمال در قوانين مذكور در نشستهاي كميسيون مطرح و نيز هيات ايراني جمع بندي مطالب را تلفيق و در استانداردهاي در دست تدوين ارائه كرد.
وي در گفت‌و‌گو با ايسنا تصريح كرد: يكي از پيشنهادهاي هيات ايراني اين بود كه در مخلوط شدن درصد كمي از محصولات تراريخته با غيرتراريخته به صورت غيرعمدي كشور توليد كننده اشتباه مرتكب مي‌شود ولي ساير كشورها (وارد كننده‌ها) بايد براي تشخيص اين آلودگي‌هاي سهوي آزمايشگاههاي مرجع راه‌اندازي كنند و براي دستيابي به بيوتكنولوژي ارزيابي ايمني غذايي ظرفيت سازي كنند؛ لذا پيشنهاد ايران بر اين است كه كشورهاي صادر كننده و همچنين سازمان‌هاي بين‌المللي نقش تاثيرگذاري در ظرفيت سازي كشورهاي وارد كننده داشته باشند. اين موضوع مورد تاييد نماينده فائو و تعدادي از كشورهاي حاضر در اجلاس قرار گرفته و در گزارش اجلاس نيز لحاظ شده و مورد تصويب قرار گرفت.
صالحي جوزاني تصريح كرد: به طور كلي كشورهاي مختلف جهان هنوز در خصوص استفاده و يا عدم استفاده از محصولات تراريخته اختلافات بسيار شديدي دارند. ازطرفي، مزاياي گياهان تراريخته به دليل تسريع در ايجاد صفات جديد غير قابل ترديد است و از طرف ديگر امكان و احتمال بروز مشكلات ايمني زيستي و غذايي اين موضوع را تحت شعاع قرار داده است. همچنين در بحث غذاهاي حاصل از محصولات تراريخته، از يك طرف كشورهاي توليد كننده اين نوع محصولات كه در راس آن آمريكا، استراليا، ارژانتين، برزيل و كانادا هستند، به دنبال تصويب مقرراتي هستند كه بتوانند به راحتي محصولات تراريخته خود را به ساير كشورها صادر كنند و در طرف ديگر كشورهاي وارد كننده مانند كشورهاي اروپايي و سازمان‌هاي بين‌المللي دولتي وغيردولتي و حامي مصرف‌كنندگان به دنبال قانونمندسازي صادرات و واردات و ارزيابي كامل ايمني اين نوع غذاها مي‌باشند كه جمهوري اسلامي ايران نيز به دنبال قانونمندي صادرات و واردات محصولات غذايي تراريخته و ارزيابي كامل ايمني اين نوع غذاها بوده و با جديت از اين موضوع دفاع مي‌كند.
وي در پايان خاطرنشان كرد: كميسيون كدكس بين‌المللي غذاهاي حاصل از بيوتكنولوژي و سازمان فائو با همكاري كشورهاي عضو سعي دارند با تدوين راهكارهاي مناسب و دقيق براي آناليز غذايي محصولات تراريخته نگراني‌هاي عمومي را در خصوص خطرات احتمالي اين نوع محصولات به حداقل رسانده و از طرف ديگر باعث توسعه فعاليت‌هاي توليد اين نوع محصولات و استفاده از مزاياي آنها شوند.