/امكان ساخت بزرگ ترين تلسكوپ‌ها با آينه ايراني/
مخترع ايراني موفق به ساخت آينه‌اي ويژه با قابليت تقعر و تحدب با هوا شد

محقق جوان ايراني موفق به ابداع نوعي آينه با قابليت تحدب و تقعر با فشار هوا شد كه به گفته وي مي‌تواند هزينه ساخت تلسكوپ‌هاي بزرگ را به نحو چشمگيري كاهش دهد.
سيد حسن شريف زاده، دانشجوي مهندسي مكانيك و سازنده اين آينه در گفت‌وگو با خبرنگار پژوهشي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اظهاركرد: با نصب اين آينه روي تلسكوپ مي توان به طور دقيق روي يكي از چاله‌هاي ماه زوم و با كيفيت و دقت فوق العاده آن را رصد كرد، زماني كه آينه در مقابل نورخورشيد قرار مي‌گيرد تمركز اشعه خورشيد در نقطه كانوني آينه به ميزان قابل توجهي افزايش پيدا مي كند.
وي افزود: اين آينه در واقع يك آينه معمولي و از جنس شيشه و با قطر چهار سانتي متر است و زماني كه ما در پشت اين آينه خلاء ايجاد مي كنيم اين آينه به اندازه دو سانتي متر به داخل فرو مي رود و به فرم مقعر تغيير شكل مي دهد.
شريف زاده ادامه داد: نكته مهم در اين آينه اين است كه انحنايي كه ايجاد مي شود سهمي بوده وكروي نيست و براي كساني كه در علم نجوم فعاليت مي كنند، سهمي بودن آينه بسيار با اهميت مي دانند چون نقطه كانوني مناسبي روي آن ايجاد مي شود. درحال حاضر تلسكوپي كه در كاشان مورد استفاده قرار مي گيرد داراي آينه اي به قطر40 سانتي متراست اما آينه سهمي كه ما ساخته ايم با قطر 74 سانتي متر از كارآيي بسيار بهتر و دقيق‌تري برخوردار است كه ساخت آن تنها 12ميليون تومان هزينه دربردارد.
وي با تاكيد بر اين كه با اين روش مي‌توان تلسکوپي با هر قطري و کمترين هزينه ساخت، تصريح كرد: به عنوان مثال بزرگ ترين تلسکوپ دنيا در روسيه با قطر شش متر هزينه‌اي بالغ بر 90 ميليارد تومان ساخته شده که ساخت چنين تلسكوپي با روش ما تنها 200 ميليون تومان هزينه در برخواهد داشت.
شريف زاده خاطرشان كرد: هرچه خلاء ايجاد شده در پشت اين آينه بيشتر باشد، حالت مقعر آن نيز بيشتر مي‌شود؛ بنابراين، نقطه كانوني اين آينه بين دو تا چهار متر متغير است. همچنين هرچه فشار هوا در پشت آينه كمتر شود، اين آينه حالت محدب به خود مي گيرد و در همين حالت نيز كاربردهاي نجومي خاص خود را خواهد داشت. با توجه به اين كه فشار هوا به طور يكنواخت بر سطح اين آينه وارد مي شود تصاوير به هيچ وجه دچار شكست نمي شود و نقطه كانوني بسيار دقيقي روي آن ايجاد مي شود.
وي ادامه داد: از سوي ديگر زماني كه آينه به حالت مقعر تغيير شكل مي دهد، درجه حرارت نورخورشيد در نقطه كانوني آن به 600 درجه سانتي گراد مي رسد و چنانچه در همان زمان يك كتري آب را روي اين نقطه كانوني قرار دهيم در مدت چند ثانيه آب به جوش مي آيد. در پشت اين آينه ما يك نازل قرار داده ايم كه به كمك آن حالت خلاء ايجاد مي شود و بسيار دقيق عمل مي كند.
مخترع آينه خورشيدي درباره كاربرد اين اختراع توضيح داد: يكي از كاربردهاي اين آينه كه در جريان آزمايش ها به اثبات رسيده اين است كه اين آينه با قرارگرفتن در مقابل اشعه خورشيد مي تواند تمركز اشعه UV را چندين برابر در نقطه كانوني افزايش دهد، برهمين اساس با استفاده از اين ويژگي مي توان بدن مبتلايان به بيماري هاي عفوني و يا مكان هاي آلوده شده به ميكروب را به طور كامل استريل كرد.
شريف زاده با اشاره به اين كه استفاده از چنين روشي در دنيا براي اولين بار انجام مي شود، خاطرنشان كرد: طول اين آينه 74 سانتي متر است و هرچه طول آينه بيشتر باشد با استفاده از اين روش، كارآيي به مراتب بهتري نيز خواهد داشت. استفاده از اين آينه در شرايط كنوني كه بحث كاربرد انرژي هاي نو از قبيل انرژي خورشيدي و ... مطرح است، بسيار اهميت دارد؛ به ويژه در حال حاضر كه ايجاد نيروگاه هاي خورشيدي در همه جاي دنيا روبه گسترش است، نقش چنين آينه اي بسيار كليدي است.
وي ادامه داد: ضمن آن كه ساخت كوره‌هاي خورشيدي، آبگرمكن هاي خورشيدي، كولرهاي خورشيدي و ... همگي از جمله كاربردهايي است كه مي توان براي اين طرح، تعريف و عملياتي كرد. اين طرح آينه خورشيدي مورد توجه بسياري از مسئولان لشكري و كشوري قرار گرفته است، با توجه به كاربردي بودن اين طرح وزيرعلوم و معاونت علمي رياست جمهوري قول داده اند كه بودجه اي براي پيشبرد آن اختصاص دهند، تكميل اين طرح نيازمند 30 ميليون تومان اعتبار است اما هرگز خبري از حمايتشان نشد!
شريف زاده در گفت‌و‌گو با ايسنا تصريح كرد: همچنين چند ماه پيش ازسوي انجمن نجوم دعوت شدم تا درخصوص اين طرح و كاربردهاي آن توضيحاتي را ارائه كنم. در ابتدا هيچ يك از كارشناسان و مسوولان انجمن نمي‌توانستند توانمندي هاي اين آينه را باور كنند اما در نهايت گفتند كه با استفاده از اين آينه مي‌توان بزرگ ترين تلسكوپ دنيا را ساخت.
وي در پايان تاكيد كرد كه هم اكنون در حال طراحي و ساخت آينه خورشيدي با قطر يک متر و با کيفيت بهتر و كارايي بيشتر است.

١٤:٥٣ ٢٣/٠٦/١٣٨٨