رئيس فرهنگستان زبان و ادب فارسي :
توسعه علمي هر كشور نيازمند يك زبان علمي است
هر كشور سياست علمي دارد، ما نيز نه تنها بايد در پي سياست علمي باشيم، بلكه بايد در پي اين باشيم كه از طريق يافته هاي خود نه تنها در منطقه، بلكه در جهان حرف اول را بزنيم. اول شدن در منطقه نيازمند توسعه علمي كشور است و توسعه علمي هر كشور نيازمند يك زبان علمي است .
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و انديشه ايلنا ، "دكتر حسن حبيبي"، رئيس فرهنگستان زبان و ادب فارسي در نخستين همايش زبانشناسي كه در تالار فردوسي دانشكده ادبيات برگزار شد ، گفت: من به انجمن زبانشناسي ايران تبريك ميگويم كه پس از پايه گذاري اين انجمن توانستند اولين همايش زبانشناسي را در اسفندماه سال جاري برگزار كنند. اميدواريم اين همايش پي در پي برگزار شود و مباحث اصلي زبان شناسي به صورت يك بحث جدي تداوم پيدا كند .
وي تصريح كرد: من در زمينه زبانشناسي، يك محصل سادهام. اما من دل مشغوليهاي بسياري نسبت مسووليتم و به زبان و ادب فارسي دارم و اينجا فرصت مناسبي است كه اين دل مشغوليها را طرح كنم.
دكتر حبيبي افزود:هر كشور سياست علمي دارد، ما نيز نه تنها بايد در پي سياست علمي باشيم، بلكه بايد در پي اين باشيم كه از طريق يافته خود نه تنها در منطقه، بلكه در جهان حرف اول را بزنيم. اول شدن در منطقه نيازمند توسعه علمي كشور است و توسعه علمي هر كشور نيازمند يك زبان علمي است .
وي يادآور شد: در طول 150 سال كه وارد علم جديد شديم، علم جديد ترقي كرده است و از اين دايره زبان فارسي خارج نشده است. در اين زمان در سطح دكترا ،تعليمات قسمت عمده زبان فارسي است. اگر دانشجويان از كتابها به زبان انگليسي و اصلي استفاده ميكنند، به عنوان كمكدرس هاست .
رئيس بنياد ايرانشناسي افزود : اگر در برخي شوراهاي انتشارات دانشگاه بحث مي شود كه كتابي براي ترجمه معرفي شود، بايد اشاره شود كه مورد استفاده اين كتاب چيست و جلوي آن در صورت رد شدن اين كتاب ها بنويسند كه دانشجويان اين رشته در كتاب درسي كمك آموزشي را بايد به زبان اول بخوانند كه ياد بگيرند.ما بايد بهترين مترجمان را در سطح عالي براي ترجمه اين متون استخدام كنيم .
حبيبي گفت : اگر ما هر چه زودتر به مساله ترجمه زبان فارسي در رايانه نرسيم، خط فارسي ما در 10 سال آينده از بين خواهد رفت. چون همه مطالب در اينترنت به انگليسي و به خط لاتين است. البته حضور زبان فارسي در اينترنت نبايد تنها معطوف به نوشته هاي پيش پا افتاده بچه ها در اينترنت باشد. در اينصورت تحولي براي زبان ها به وجود نخواهد آمد، اگر قرار باشد ما در اينترنت فقط زبان انگليسي داشته باشيم، آنها نمي توانند از علمي كه در اينترنت منتشر شده، استفاده كنند.
وي خاطر نشان كرد: ما كم و بيش به اين نتيجه رسيدهايم كه وظيفه فرهنگستان، سياست گذاري و برنامهريزي است. اگر برخي از كارهاي پژوهشي نيز به عهده فرهنگستان زبان نهاده شده است، به دليل پشتيباني فرهنگستان از زبان فارسي است. فرهنگستان نه دانشگاه و نه پژوهشگاه است. زبان به طور كلي در هر جامعهاي، يكي از مهمترين و يا شايد مهمترين امر اجتماعي است.
حبيبي با اشاره به اينكه زبان فارسي متعلق به كل جامعه است، افزود :زبان فارسي به لحاظ دريافت مطالب، متعلق به قشر علمي جامعه است. استادان زبان فارسي هم به زبان مردم آشنايي دارند و هم دانشجويان را با زبان علمي آشنا ميكنند . اگر فرهنگستان عنوان فرهنگستان زبان و ادب فارسي دارد و برنامه ريز زبان است، خودش را از اين مجموعه اجتماعي بگيرد، يعني داراي بحث اجتماعي زبان نيست. از اين رو وظيفه من، برقراري يك تعامل جدي با فرهيختگاني است كه علاقمند زبان فارسي يا كارشناس هستند و در درجه اول دانشكده زبان فارسي در سراسر كشور و انجمن زبانشناسي را تحت شعاع قرار ميدهد .
وي افزود : ما در زمينه معادل يابي يعني غني كردن زبان فارسي با واژههايي كه در علم وجود دارد به واژه سازي فرهنگستان زبان فارسي نميتوانيم قناعت كنيم. ما در طول سالهاي آينده دچار مجموعهاي از واژههاي خارجي خواهيم شد .
رئيس فرهنگستان زبان فارسي با اشاره به كار اصلي فرهنگستان زبان فارسي كه بايد تنظيم اصول و ضوابط واژه سازي و واژه گزيني باشد، افزود : اگر بلافاصله با واژه خارجي روبرو شديم، نبايد بلافاصله عنوان كنيم كه نميتوانيم براي اين واژه،واژه جديدي را انتخاب كنيم و آن واژه را همانند واژه تلفن به همين شكل بپذيريم . يكبار در چند سال پيش اين اصول را تنظيم كرديم . در حال حاضر نيز در حال تجديد نظر اين ضوابط هستيم كه به صورت حقوقي در اختيار تمام انجمنها قرار بگيرد .
وي افزود:من از تمام استادان زبان فارسي تقاضا دارم كه بخشي از وقت خود را معطوف به واژه گزيني كنند، اگر اين اتفاق بيفتد راه تعامل با جامعه علمي فراهم خواهد شد .اگر در گروه گويش فرهنگستان , اصول و ضوابط گردآوري گويشها و تعداد واژه هايي كه ثبت شدهاند به صورت علمي تنظيم شوند و كساني را براي جمعآوري گويش تربيت كنيم، بقيه كارها به دانشگاه ها سپرده خواهد شد. همچنين تمامي دستگاه هاي آموزش و پرورش و تمام كتاب هايي كه منتشر مي كنند بايد از دستور خطي كه از سوي فرهنگستان اعلام شده، تبعيت كنند. در اين صورت بعد از 10 سال، دستور خط تثبيت خواهد شد .
١٥:٣٤ ٢٣/١٢/١٣٨٤