يك دانش‌آموخته انگل شناسي پزشكي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان از شناسايي و ثبت جهاني سه گونه جديد انگل كريپتوسپوريديوم (Cryptosporidium) با بررسي نمونه‌هاي دامي و انساني جمع‌آوري شده در سطح استان اصفهان خبر داد.
مهدي اعظمي كه در تحقيقات پايان‌نامه كارشناسي‌ارشدش موفق به شناسايي اين سه گونه جديد انگل كريپتوسپوريديوم شده است در گفت و گو با خبرنگار «پژوهشي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) ، اظهار داشت: كريپتوسپوريديوم از انگل‌هاي مشترك دام و انسان است كه نه تنها پستانداران كه حتي برخي خزندگان، ماهي‌ها و ساير مهره‌داران نيز از آلودگي به گونه‌هايي از اين انگل مصون نيستند. اين انگل‌ها، پرزهاي كوچك سلول‌هاي پوشاننده دستگاه گوارش و تنفس مهره داران را آلوده مي كنند.
وي افزود: در حال حاضر درمان مؤثري براي اين عفونت شناخته نشده است، در نتيجه پيدا كردن اين ميكروارگانيسم در افراد با نقص ايمني (به ويژه در افراد مبتلا به ايدز) همراه با پيش آگهي بدي است.
با اين حال به دليل اندازه بسيار ريز اين انگل‌ها (5 ــ2 ميكرومتر)، دشواري روش هاي تشخيص و نيز عدم مهارت كافي تكنسين هاي آزمايشگاهي كمتر مركز تحقيقاتي و آزمايشگاه تشخيصي در كشور زير بار تحقيق و تشخيص اين انگل‌ها مي‌رود.
اعظمي خاطرنشان كرد: با توجه به تأثير تنوع گونه هاي انگل كريپتوسپوريديوم در تشخيص، پيشگيري و كنترل بيماري و عدم انجام مطالعات كافي به ويژه مطالعات مولكولي در ايران تصميم گرفته شد با استفاده از يك تكنيك معتبر مولكولي (PCR-RFLP) مطالعه حاضر براي اولين بار در اصفهان انجام شده و گونه هاي شايع در منطقه شناسايي شود تا در آينده با توجه به مسائل مختلف بيولوژيك گونه هاي موجود، استراتژي‌هاي كنترل بيماري در منطقه طراحي و اجرا شود.
وي با بيان اين كه اين مطالعه، اولين تحقيق در زمينه شناسايي و تشخيص گونه اين انگل‌ها در كشور به روش مولكولي بوده است، تصريح كرد: در اين تحقيق ابتدا در حدود 2000 نمونه از گروه‌هاي انساني با ريسك بالا (افراد با نقص سيستم ايمني مثل بيماران مبتلاء به ايدز و سرطان) و كودكان خردسال و حدود يكهزار نمونه از فضولات گاو از مناطق مختلف استان اصفهان جمع آوري شده و با روش‌هاي آزمايشگاهي (استفاده از ميكروسكوپ)، 30 نمونه انگل از فضولات انساني و 30 نمونه از فضولات دامي شناسايي شده و در ادامه DNA انگل‌ها استخراج و با روش PCR تكثير و به روش RFLP (اثر دادن آنزيم‌) برش داده شده و اطلاعات ژنتيكي آنها با نمونه‌هاي حاصل از تحقيقات خارجي مقايسه شده است.
اعظمي تصريح كرد: در بررسي‌هاي اين تحقيق الگوهاي سه گونه از انگل‌ها با نمونه‌هاي خارجي همخواني نداشت كه بعد از تعيين توالي و بررسي‌هاي تكميل و تاييد از آزمايشگاه‌هاي خارجي به عنوان گونه‌هاي جديد انگل «كريپتوسپوريديوم» به بانك ژن جهاني ارائه و ثبت شدند.
وي كه در تحقيقات پايان نامه خود از راهنمايي دكتر داوود درستكار مقدم، دانشيار انگل شناسي پزشكي و مشاوره دكتر رسول صالحي و دكتر منصور صالحي اعضاي هيات علمي گروه ژنتيك دانشكده پزشكي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان بهره‌برده است با اشاره به ارائه نتايج مراحل مختلف اين تحقيق در قالب چندين مقاله در نشريات علمي داخلي و خارجي به ايسنا گفت: در بين سه گونه انگل شناسايي شده، يك گونه مربوط به انسان، يك گونه مربوط به نمونه‌هاي دامي و يك گونه به صورت مشترك ميان دام و انسان است.
اين كارشناس ارشد انگل شناسي پزشكي در ادامه درباره تعداد گونه‌هاي شناسايي شده اين انگل گفت: بررسي مولكولي انگل‌هاي «كريپتوسپوريديوم» قدمت چنداني ندارد و طي اين مدت حدود 25 گونه از اين انگل شناسايي شده كه عمده نمونه‌هاي بيماري زاي مشاهده شده در انسان از دو گونه هستند ولي ساير گونه‌ها هم مي‌توانند در انسان منشاء بيماري باشند.
اعظمي در پايان با اشاره به اين كه براساس تحقيق انجام شده در استان اصفهان، شيوع آلودگي در دام‌ها حدود 25/6 درصد و در نمونه‌هاي انساني حدود 2/4 درصد بوده است، خاطر نشان كرد: انگل‌هاي جنس «كريپتوسپوريديوم» كه از طريق آب و موادغذايي آلوده يا تماس با دام‌هاي آلوده منتقل مي‌شوند در روده باريك زندگي مي‌كنند و منشاء اسهال‌هاي شديد هستند كه در افراد عادي سه تا 20 روز طول مي‌كشد و سپس بر طرف مي‌شود ولي در بيماران دياليزي و افرادي كه با نقص سيستم ايمني مواجه‌اند، عفونت ممكن است به شكل يك بيماري شبه وبا و طولاني مدت ظهور كرده و حتي گاهي به مرگ منجر شود. همچنين گزارش‌هايي هم هست كه حاكي از تاثير اين انگل‌ها بر مجاري صفراوي و تنفسي است.