رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري:
بدون بهرهبرداري از بناهاي تاريخي بايد فاتحهي آنها را خواند
نوع نگاه وتلقي دولت وملت به مقولات اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، هنري و... در عرصهها وشرايط گوناگون نتايج وثمراث مثبت يا منفبي بي شماري را به دنبال دارد كه تاثيرات اين نتايج به طور محسوس يا نامحسوس در زندگي تك تك افراد جامعه قابل مشاهده است. همين نگاهها و واكنشها به موضوعات مهم موجب شده است تا برخي از ملتها در مدت زماني كوتاه به ثروتهاي هنگفت دست پيدا كنند و يا از روند توسعه دور كند.
به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) به زعم بسياري از كارشناسان جهانگردي تنها يكي از اين موضوعات جهاني مهم كه توسعهي آن براي دستيابي به ثروتهاي بي نهايت اقتصادي وتاثيرات منحصر به فرد اجتماعي ،مورد توجه تمامي كشورها بويژه ملتهاي داراي تمدن وفرهنگ قرار گرفته، پديده اي به نام جهانگردي است.
صنعت جهانگردي، امروزه از نظر علمي و آكادميك داراي دسته بنديهاي مختلف ومتفاوتي است كه شايد آثار تاريخي وفرهنگي و جاذبههاي طبيعي و زيست محيطي كه بيشترين توجه مسولان توريسم جوامع مختلف را به خود معطوف داشته است، تنها جزيي كوچك از اين درياي بيكران باشد.
كشورهاي صاحب جايگاه در تاريخ، فرهنگ و زيباييهاي طبيعي نهايت تلاش خود را در زمينهي معرفي هرچه بيشتر اين داشتهها ودر نهايت جذب بيشتر گردشگرا ن بكارميبندند، چراكه بر تاثيرات اقتصادي،اجتماعي وفرهنگي صنعت جهانگردي در عرصههاي اشتغالزايي آشنايي با فرهنگهاي متفاوت وايجاد تعملات فرهنگي و... ايمان كامل دارند با اين وجود در همهي اين كشورها مطمئنا برخوردهاي متفاوت و بعضا سختگيرنهايي در خصوص توسعه اين صنعت روي
ميدهد، به طوريكه به عنوان مثال وقتي توسعهي گردشگري مطرح ميشود عموما بعد اقتصادي و درآمدهاي ارزي اين صنعت با آسيب رساندن به ميراث فرهنگي و ناديدهگرفتن ارزشهاي تاريخي و فرهنگي و يا آسيب رساندن به ميراثهاي طبيعي ومحيط زيست مورد توجه قرار ميگيرد،كه متاسفانه در كشور ما نيز كه اولويت خود را توسعهي توريسم فرهنگي با اتكا بر گنجينهي تمدني و طبيعي خود قرار دادهايم، نيز اين ديگاه به چشم مي خورد.
كارشناسان بر اين باورند كه به نظر ميرسد مشكل اصلي عدم توسعه گردشگري در كشور ما به موضوع فرهنگي و طرز تلقي از گردشگري است كه درست تبيين نشده وموانع ذهني بسياري را برسر راهآن قرار داده است .
گروه مخالف توسعه گردشگري معتقد هستند كه گردشگري ناهنجاري هاي اجتماعي و ضايعات فرهنگي دارد و
عليرغم تاكيد اقتصاددانان وكارشناسان بر ناگزير بودن كشورمان در استفاده از منابع ديگري غير نفتي بويژه صنعت گردشگري،در پاسخ ميگويند ما هنوز به آن مرحله نرسيدهايم كه ناچار شويم از محل گردشگري ارتزاق كنيم و به بهاي درآمدهاي اقتصادي تاريخ وفرهنگ خود را قرباني كنيم.
شايد علت اين مخالفت آن باشد كه در باور اين افراد، صنعت گردشگري هنوز به عنوان يك عامل احيا كننده وحافظ ميراث فرهنگي و نه نابودكننده آن شناخته نشده است، در حالي كه از مزاياي ويژه توسعهي اين صنعت همين اصل سازندگي تمامي ابعاد فرهنگي هنري تاريخي و... است.
در چرخهي گردشگري ايران ، بازديد از آثار تاريخي وطبيعي از سوي مسولان دولتي و دستاندركاران خصوصي همواره به عنوان اصليترين انگيزهي سفر اعلام شدهاست. بديهي است كه بيشترين توجهات دولت براي ورود گردشگر بايد معطوف به توسعه زيرساختهاي گردشگري وحفظ واحياي آثار تاريخي باشد.
به گزارش ايسنا ، اسفنديار رحيم مشايي رييس سازمان مسيراث فرهنگي وگردشگري به اشاره به اهميت توسعه ي گردشگري در حفظ و نگهداري آثار تاريخي تاكيد كرد: بافتهاي تاريخي سرمايههاي عظيمي هستند كه با سرعت هرچه تمامتر در گذر زمان در حال نابودي هستند. علاوه برزلزله، سرما، گرما و باران كه بخش مهمي ازاين آثار و بافتهاي تاريخي را تخريب ميكنند، دخالتهاي مديريتي كه از غفلت يا ناچاري انجام ميشود، نيز آنها را با خطر روبهرو كرده است .
معاون رييس جمهور، در ادامهي سخنان خود دربارهي بهرهبرداري از آثار تاريخي تاكيد كرد: بدون بهرهبرداري از بناهاي تاريخي بايد فاتحهي آثار را خواند.اين بهرهبرداري اجتنابناپذير و نپرداختن به آن غفلت است؛ چراكه آثارتاريخي تنها با كاربري زنده ميمانند.
به گفتهي وي، طرح تشكيل صندوق مرمت آثار تاريخي نيز كه توسط دولت تصويب شده به بخش خصوصي با شرط حفاظت از آثار، مجوز بهرهبرداري از اماكن تو آثار تاريخي را مي دهد.
حميد بقايي- قائم مقام سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري - نيزتاكيد كرد: به دليل اهميت و تاثيرگذاري بيشائبه صنعت گردشگري در تقويت و توسعهي ميراث فرهنگي است كه تماميكارشناسان و متخصصان تاكيد ميكنند گردشگري هر چه زودتر بايد رشد و توسعه پيدا كند.
وي با تاكيد بر ضرورت نمايش آثار تاريخي و ميراث فرهنگي وگردشگري براي گردشگران داخلي وخارجي يادآور شد: بخشي از اطلاعات داشتههاي تاريخي و فرهنگي ما مكتوب و نوشتاري است و بخش ديگر داراي ابعاد ديداري است كه تنها در صورت بازديد و به نمايش گذاشتن ملموس آنها ميتوان عظمت و شكوه اين آثار را به جهانيان اعلام كرد.اهميت و عظمت ميراث فرهنگي و گردشگري تنها با جذب گردشگر به منصهي ظهور ميرسد، چرا كه نوشته و مكتوبات هر چقدر هم زيبا و رسا باشند باز هم عظمت تاريخ و تمدن يك كشور را به خوبي نشان نميدهند، به همين دليل است كه ما اصرار داريم گردشگران خارجي را براي ديدن تخت جمشيد و آثار ديگر تاريخي به ايران جذب كنيم تا شكوه دورهي تاريخي هخامنشيان در ايران را به طور عيني و ملموس درك كنند .
بقايي با بيان اين كه تفكيك ميراث فرهنگي و گردشگري از يكديگر و تلاش براي اولويتگذاري آن امري غير كارشناسي و غيرعلمياست، چرا كه توسعهي هر يك از اين دو در نهايت توسعهي ديگري را به همراه دارد.
وي تصريح كرد: وقتي نتوانيم و نخواهيم آثار تاريخي و فرهنگيمان را در معرض ديد ديگران قرار دهيم يعني هيچ تاريخ و تمدني براي عرضه نداريم، در صورتي كه ورود گردشگران به كشور براي بازديد از جاذبههاي تاريخي و فرهنگي در واقع نشان دهندهي حضور متقاضيان در عرصه ميراث فرهنگي كشورمان است.
به گفتهي وي، وجود همين متقاضيان ميراث فرهنگي وگردشگري توجهات ويژه را به حفاظ و احياي بيشتر و بهتر اين آثار جلب ميكند.
قائم مقام سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري تصريح كرد: متاسفانه برخي از نگاهها به مقوله ميراث فرهنگي و گردشگري به قدري ئتوريك است كه كاربردي كردن آن را از ياد ميبرد و به قدري اين مقوله را پيچيده ميكند كه حتي ارايه اين آثار را مخاطبان اصلي را تحت الشعاع قرار ميدهد. مساله جهاني شدن و توسعهي روز افزون وسائل ارتباطي در جهان ، بروز و ظهور تكنولوژيهاي و فناوريهاي جديد امكان نمايش بيشتر و بهتر تاريخ و تمدن هر كشور را فراهم كرده و طبيعي است كه تلاش براي پنهان كردن اين آثار و بستن راههاي ارتباطي هيچ سودي در برندارد .
بقايي، طرح مساله حاكميتي بودن ميراث فرهنگي و خصوصي خواندن گردشگري را نامفهوم و بياعتبار دانست و افزود : دولت و بخش خصوصي در حوزه ميراث فرهنگي وگردشگري در جهت يكديگر و نه در مقابل هم قرار دارند و هر يك تكميل كنندهي ديگري هستند وتوسعهي گردشگري در كشورمان چيزي به جز توسعه و تقويت ميراث فرهنگي و استفاده از پتانسيلهاي و ظرفيتهاي موجود وايجاد احساس غرور و هويت ملي و اسلامي را در كشورمان نيست .
دكترمحمدرضا فرزين-عضو هيات علمي دانشگاه علامه طبطبايي نيز گفت:دليل ياد نشدن نام ايران درگزارشهاي WTO را پايين بودن آمار گردشگري و نوع عملكرد كشو، ذكر كرد.
وي تصريح كرد: ايران جايگاهي در صنعت گردشگري دنيا ندارد كه بتوان گفت چرا در WTO جايگاهي را كسب نكرده و يا عنوان آن ذكر نشده است؟ در ايران به گردشگري مانند بسياري از فعاليتهاي تاريخي،توجهي نشده كه اگر خواهان دستيابي به جايگاه مناسب در سطح دنيا هستيم، بايد به سرمايهگذاري در زيرساختها واستفاده از تمامي پتانسيلهاي موجود براي افزايش بازارهاي تقاضاي ورود گردشگران به كشوراستفاده كنيم.
وي با بيان اينكه توريسم فرهنگي 37 درصد از كل گردشگران دنيا را به خود اختصاص ميدهد، تصريح كرد: فرهنگ اسلامي ايران دركنار غناي تاريخي وطبيعي آن ميتواند براي بسياري از مسلمانان و غير مسلمانان جذاب است كه با بازاريابي قوي،آماده سازي زيرساختها و بكارگيري خلاقيتهاي نو براي معرفي فرهنگمان مي توان بسياري از گردشگرا با مقاصد فرهنگي را به ايران جذب كرد.
حميد ضرغام - بنيانگذار رشته جهانگردي در دانشگاه علامه - نيز اظهار داشت: در صنعت گردشگري كه بيشترين ارتباط را با افراد برونمرزي و گردشگران خارجي دارد، انجام تبليغات بينالمللي و آموزش داخلي مردم جهت آشنايي بيشتر با اين صنعت و برخورد با جهانگردان، ميتواند ذهنيت مناسب در خصوص ايران را براي آنها بوجود آورد.
وي با تاكيد بر نقش افزايش ورودي جهانگردان در معرفي هويت، و فرهنگ ايراني يادآور شد: به كارگيري ظرفيتهاي تاريخي در صنعت توريسم بر درك ملموس گردشگران از نوع زندگي، آداب ورسوم ، حوادث تاريخي و... در افزايش ورود گردشگران به كشور وايجاد جاذبه هاي تازه براي بيشتر نگه داشتن آنها در كشور بسيار مهم است.اين امر موجب حفظ واحياي آثار تاريخي وتوسعه ي گردشگري به موازات يكديگر ميشود.
٠٩:٤٤ ٢٦/٠٢/١٣٨٥