هیدروپونیک

گردآوری و تدوین: دکتر امیرحسین خوش‌گفتارمنش، فاطمه حسینی، راضیه آقاجانی

نوبت چاپ: اول – 1386

شمارگان: 1500

ناشر: جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان

خاک مهم‌ترین محیط رشد طبیعی گیاهان است. خاک لنگرگاه ریشه بوده و ضمن استقرار و سرپانگهداشتن گیاه، آب، مواد غذایی و هوا را برای گیاه فراهم می‌کند. برای موفقیت‌آمیز بودن رشد گیاه و تولید محصول، محیط خاک باید عاری از عوامل بیماری‌زا و غلظت بالای نمک یا ترکیبات سمی باشد درغیراین‌صورت قبل از کاشت گیاه، اصلاح خاک و فراهم نمودن شرایط مناسب برای رشد گیاه ضروری است.

نیاز شدید به تأمین مواد غذایی برای جمعیت روبه‌رشد کشور از یک‌سو و لزوم نیل به خودکفائی در امر تولیدات کشاورزی و ایجاد امنیت غذایی از طرف دیگر ایجاب می‌کند تا درحد امکان میزان تولیدات بخش کشاورزی در کشور افزایش یابد. برهمین اساس در سال‌های گذشته توجه ویژه‌ای به تولید محصولات کشاورزی در محیط‌های کنترل‌شده به‌ویژه سیستم‌های کشت بدون خاک یا هیدروپونیک معطوف شده است. به‌طوری که تعداد زیادی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به‌ویژه با تخصص کشاورزی و نیز برخی زارعان و سرمایه‌گذاران در بخش خصوصی به این سیستم‌ها روی آورده‌اند.

بسیاری از مردم تصور می‌کنند «هیدروپونیک» به‌معنای رشد گیاه در آب می‌باشد درحالی‌که هیدروپونیک شامل تمام سیستم‌های کشت بدون خاک است. دراین سیستم‌ها، خاک به‌عنوان محیط کشت گیاه وجود ندارد. درنتیجه تمام وظایف خاک باید با روش‌های دیگر انجام شود. برای سرپا نگهداشتن گیاه از قیم استفاده شده و عناصر غذایی موردنیاز گیاه نیز از طریق محصول غذائی دراختیار گیاه قرار داده می‌شود.

در سال‌های اخیر، روش‌های کشت بدون خاک به‌طور گسترده‌ای در تولید بعضی سبزیجات، صیفی‌ها و گل‌ها به‌کار گرفته شده است. این روش‌ها برتری‌هایی در مقایسه با روش‌های کشت و کار سنتی در مزرعه یا باغ دارند و بسیاری از مشکلات کاشت گیاه در خاک دراین سیستم‌ها برطرف شده است.

دراین کتاب نیازهای بنیادی در سیستم‌های هیدروپونیک، ویژگی‌های بستر کاشت، محلول غذایی، مدیریت صحیح کوددهی و آبیاری، کنترل عوامل محیطی، مزیت‌ها و محدودیت‌ها و برخی تجهیزات لازم برای این سیستم‌ها ارایه می‌شود.

هم‌چنین این کتاب حاضر اطلاعات مفیدی را دراختیار دانشجویان رشته‌های کشاورزی و نیز علاقه‌مندان به ایجاد سیستم‌های هیدروپونیک در سطح تجاری و یا خانگی قرار می‌دهد.

بخش عمده مطالب کتاب برگرفته از کتاب «Hydroponics» (وزارت کشاورزی آمریکا) و برخی منابع جدید دیگر در همین ارتباط است.

کتاب «هیدروپونیک» در 110 صفحه و به‌قیمت 13 هزار ریال منتشر شده است.ح/الف