جهاد دانشگاهي واحد علوم پزشكي تهران در قالب 3 گروه پژوهشي سرطان پستان، ژنتيك سرطان و ليزر پزشكي به پژوهش و ارائه خدمات تخصصي متنوع مي‌پردازد. اين واحد در حال راه‌اندازي يك بانك ژنتيك سرطان پستان است كه مي‌تواند زمينه‌هاي تحقيقاتي متعدد را براي پژوهشگران واحد و همچنين ساير پژوهشگران كشور فراهم آورد و با توجه به اپيدميولوژي خاص اين بيماري در ايران، اين موضوع بسيار حائز اهميت خواهد بود. بعلاوه جهاد دانشگاهي واحد علوم پزشكي تهران تاكنون ميزبان 2 همايش بين‌المللي در زمينه سرطان پستان بوده است و فصلنامه علمي بيماري‌هاي پستان را نيز منتشر مي‌كند.

در كنار خدمات تخصصي در حيطه بيماري‌هاي پستان، پوست و دندانپزشكي، دوره‌هاي آموزشي تخصصي كه از سوي اين واحد برگزار مي‌شود، مورد استقبال متخصصان حوزه علوم پزشكي در كشور قرار گرفته است.

واحد علوم پزشكي ايران نيز با در اختيار داشتن 3 گروه پژوهشي درد، رشد و سلامت كودك، فيزيوتراپي زنان و همچنين كلينيك‌هاي تخصصي سلامت كودك و دندانپزشكي از جمله واحدهاي باسابقه فعاليت طولاني جهاد دانشگاهي محسوب شده و تاكنون ميزبان 4 دوره جشنواره بهداشت خانواده، 2 دوره همايش كشوري كودك سالم و كنگره بين‌المللي روش‌هاي كمتر تهاجمي درمان ستون فقرات بوده است. معاونت آموزشي اين واحد كه بسيار فعال و موفق بوده، در ادامه كار هرچه بيشتر بر آموزش‌هاي تخصصي در حوزه پزشكي متمركز شده است.

و اما جهاد دانشگاهي واحد علوم پزشكي شهيد بهشتي علاوه بر فعاليت‌هاي متنوع آموزشي در حيطه سلامت، با راه‌اندازي اتاق فكر سلامت و بانك ايده سلامت با همكاري معاونت سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي گامي مهم در جهت نهادينه كردن فرهنگ تفكر پيش از عمل و امكان بهره‌گيري از ايده‌هاي نو و خلاقيت افراد برداشته كه اميد است بيش از پيش مورد عنايت و حمايت متوليان نظام سلامت در كشور قرار گيرد. در ضمن پژوهشكده گياهان دارويي با پژوهش در حيطه‌هاي فارماكولوژي كاربردي، فارماكوگنوزي، كشت و توسعه گياهان دارويي و بتازگي اخيرا بيوتكنولوژي گياهان دارويي، تحقيقات گسترده‌اي را درخصوص شيوه‌هاي عصاره‌گيري، خالص‌سازي، تعيين بهترين شرايط كشت، تهيه داروها و اجراي فرمولاسيون و بالاخره كارآزمايي‌هاي باليني در دست اجرا دارد. اين پژوهشكده بيش از 10 عنوان دوره آموزشي كوتاه مدت را در زمينه گياهان دارويي و ساير جنبه‌هاي فارماكولوژي ارائه مي‌‌كند.

همچنين پژوهشكده علوم بهداشتي جهاد دانشگاهي با در اختيار داشتن متخصصان حوزه‌هاي مختلف سلامت عمومي از جمله اپيدميولوژي، پزشكي اجتماعي، مديريت خدمات بهداشتي و درماني و بهداشت مادر و كودك مي‌تواند به عنوان يك بازوي پژوهشي و مشورتي قوي براي سياستگذاران نظام سلامت ارائه خدمت كند. ارزشيابي برنامه كشوري كنترل فشار خون، ارزيابي اثربخشي برنامه‌هاي غني سازي مواد غذايي و برآورد نيروي انساني خدمات پزشكي از جمله اين همكاري‌ها بوده است. بعلاوه اين پژوهشكده با گردهم‌آوري يك گروه قوي از متخصصان علوم بهداشتي در كشور، شروع به تدوين فرهنگ جامع سلامت كرده كه در نوع خود، كاري بزرگ و منحصر به فرد است. در اين ميان پژوهشگاه فناوري‌هاي نوين علوم پزشكي جهاد دانشگاهي (ابن سينا) كه با تكميل گروه‌هاي پژوهشي تخصصي در قالب 3 پژوهشكده بيوتكنولوژي توليدمثل، آنتي بادي منوكلونال و نانوبيوتكنولوژي مشغول فعاليت است؛ در حال حاضر، تمركز اصلي خود را در چند حوزه از جمله غدد، ژنتيك و ايمني توليدمثل، تشخيص زودرس و ايمونوتراپي سرطان‌ها، توليد آنتي‌بادي‌هاي منو و پلي‌كلونال، توليد فرآورده‌هاي بيولوژيك نوتركيب و توليد و ارزيابي نسل جديدي از واكسن‌ها قرار داده است و به اميد خدا در آينده نزديك دستاوردهاي قابل‌توجهي در اين حيطه‌ها به جهان دانش ارائه خواهد داشت.

پژوهشكده رويان جهاد دانشگاهي نيز به واسطه موفقيت‌هاي چشمگير خود از جمله شناخته‌شده‌ترين مجموعه‌هاي جهاد دانشگاهي در حوزه علوم پزشكي است. اين پژوهشكده علاوه بر پژوهش‌هاي تخصصي در حيطه جنين‌شناسي و ناباروري مردان و زنان و ارائه تمامي خدمات تخصصي مرتبط با آن، در عالي‌ترين سطوح ممكن و پذيرفته شده در سطح بين‌المللي، در زمينه مطالعات درباره سلول‌هاي بنيادي جزو معدود مراكز موفق جهان محسوب مي‌شود. پيشگامي در توليد نخستين حيوانات شبيه‌سازي شده در سطح منطقه به عنوان مقدمه‌اي براي ورود به فناوري موجودات تراريخته (ترانس ژن) از ديگر افتخارات محققان اين مجموعه است. به موازات پيشرفت‌هاي حاصل در زمينه سلول‌هاي بنيادي كه در برخي موارد به پژوهش‌ها و ارائه خـدمـات سـلـول درمـانـي انـجاميده است، تمركز جدي بر بيوتكنولوژي جانوري در برنامه كاري اين پژوهشكده قرار دارد.

علاوه بر موارد ياد شده، گروه‌هاي پژوهشي ديگري نيز در ساير واحدهاي جهاد دانشگاهي مشغول فعاليت هستند و تلاش شده است اين گروه‌ها با توجه به توان انساني و تجهيزاتي و زمينه كار و اولويت‌هاي استاني، هرچه تخصصي‌تر روي موضوعات خاصي از حوزه سلامت به تحقيق و ارائه خدمات بپردازند، از جمله:

ــ گروه پژوهشي آموزش بهداشت در واحد استان خوزستان

ــ گروه پژوهشي ژنتيك انساني در استان فارس و ارائه خدمات تخصصي ژنتيك در اين استان و استان آذربايجان شرقي

ــ گروه پژوهشي ايدز، هپاتيت وHTLV در استان خراسان رضوي

بالاخره آن كه ارزيابي‌هاي مقدماتي تشكيل مركز ملي ذخاير ژنتيك و زيستي ايران انجام پذيرفته و ملاحظات اجرايي آن بسرعت در حال پيگيري است و اين مركز در آينده‌اي نه چندان دور مي‌تواند تمامي دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي و حتي تشكيلات اجرايي را از خدمات تخصصي خود بهره‌مند سازد. كلام آخر آن كه جهاد دانشگاهي در حوزه پزشكي و سلامت نيز همچون ديگر زمينه‌هاي تخصصي داراي برنامه توسعه مدون است و مي‌كوشد تا متناسب با نيازهاي كشور و توان علمي خود و به منظور استفاده بهينه از منابع موجود، فعاليت‌ها را هر چه بيشتر تخصصي و در محورهاي مشخص و كارشناسي شده پيگيري كند.

دكتر سيدعلي آذين
مدير گروه تخصصي پزشكي جهاد دانشگاهي